De afgelopen week heb ik Sleeping Gods: Distant Skies uitgespreid op het bureau in mijn werkkamer laten liggen, om dagelijks een uurtje of twee op avontuur te kunnen gaan. Vier mensen vliegen door een mysterieus gat in de lucht, en komen daardoor in een wereld terecht waar ze weinig van begrijpen. Met behulp van een vriendelijke bewoner en een van de goden gaat je groep op avontuur om weer terug naar huis te kunnen. Dat roept natuurlijk vragen op, zoals “Is Sleeping Gods eigenlijk wel leuk?” en “is dit vervolg beter dan het eerste deel?” Tijd om daarachter te komen!

Maar, eerst even wat context vooraf. Ik heb Distant Skies één keertje solo doorgespeeld, en heb dus maar één van de acht eindes van het spel kunnen zien. Daarnaast heb ik natuurlijk nog niet 100% alles gezien wat er te zien valt; ik denk dat ik daar nog wel een maand voor nodig zou hebben. De originele Sleeping Gods (plus een van de uitbreidingen, Tides of Ruin) heb ik drie keer doorgespeeld.

De tekst loopt door onder de afbeelding >

Zo werkt het spel

Ontsnappen uit een wereld die je niet kent, gaat natuurlijk niet zomaar. Als team ga je op reis en ontmoet je mensen om zo totems te vinden. Tijdens je beurt heb je time, een soort actiepunten, die je naar gelang uit mag geven aan bijvoorbeeld rondlopen over de kaart, voorwerpen gebruiken, of aan explore acties wanneer je op een vakje met een nummer terecht bent gekomen. Wanneer ik bijvoorbeeld een explore actie doe op een vakje met het getal 95, dan open ik een dik boek en ga ik op zoek naar de gebeurtenis die daarbij hoort. Deze gebeurtenissen kunnen van alles zijn: gevechten, gesprekken, puzzels of een soort worker placement sub-game genaamd wandering encounters.

De kern van het spel zit dus in lopen over de kaart en het raadplegen van het Grote Boek van Sinterklaas. Die explore acties geven je vaak quest kaarten met daarop een dikgedrukt woord, een beschrijving van hetgeen waar je nu naar op zoek bent, en een hint over waar je dit kan proberen te vinden. Gaandeweg zal er ook steeds vaker naar specifieke woorden gevraagd en zal je steeds moeilijkere uitdagingen moeten halen om te kunnen blijven spelen. Zo word je steeds sterker en sterker, en kan je steeds complexere dingen doen.

Is Sleeping Gods een leuk spel?

Als je fan bent van computerspellen zoals Fallout: New Vegas of The Witcher (twee van mijn favorieten), dan is er niks beter dan dit. Je krijgt al spelende steeds meer idee van de wereld , gaat mensen leren kennen en wordt steeds sterker. Ik voelde me aan het begin van het spel een soort Robinson Crusoe die moest vechten voor elke broodkorst, maar tegen het einde was ik zo sterk dat zelfs de reusachtige boss fights me niet meer terug deden deinzen. Er zit dus een goede spanningsboog in het verhaal, en je krijgt tijdens het spelen (net als de mensen die je bestuurt) steeds meer het idee de wereld te begrijpen en daar te kunnen overleven.

De tekst loopt door onder de afbeelding >

Daarbij voelt Sleeping Gods ook erg prettig om te spelen. De wereld voelt, op een vreemde manier, knus aan. De mensen die je tegenkomt zijn vriendelijk, en de quests die je moet doen zijn over het algemeen bedoeld om mensen die het niet breed hebben te helpen. Ook heeft Ryan Laukat (de man die Sleeping Gods heeft bedacht) de verstandige keuze gemaakt om spelers de uitkomsten van hun keuzes te laten weten voordat ze die maken.

Gelukkig is het zo dat je vrijwel altijd door mag blijven spelen, ook als je een test niet haalt. Op die manier kan je een verstandige keuze maken wanneer je iets moet kiezen, en heb je minder snel het gevoel dat het spel je probeert te pakken wanneer iets niet lukt. Ryan Laukat heeft goed door dat mensen willen blijven spelen, en heeft er dus voor gekozen om je dat te laten doen. De wereld waar je in speelt, is dus niet alleen prettig om te zijn, maar het spel laat je daar ook zo veel mogelijk van zien.

Vergelijking tussen oud en nieuw

Dit is natuurlijk het vervolg op een uitermate succesvol spel, dus waar zitten de verschillen precies? Het belangrijkste verschil is dat het systeem met command tokens uit het originele spel weg is gehaald, wat echt een verademing is. Veel mensen hadden, terecht, kritiek op hoe het vorige spel command tokens gebruikte om actie schaarste af te dwingen. Je kreeg in de originele Sleeping Gods elke beurt een beperkt aantal tokens waar je vervolgens alles mee moest doen. Het zorgde ervoor dat je keuzes steeds erg beperkt waren, terwijl je toch al niet zo veel kon doen.

Dat is in dit spel opgelost door elke speler in hun beurt een aantal actiepunten te geven, aangegeven met time, die ze naar gelang kunnen gebruiken. Speciale acties zijn nu gewoon kaarten in je hand, in plaats van een immer uitdijend tableau vol wildgroei op tafel. En, heel fijn, je hoeft niet langer elke beurt een ship action te doen die je toch weer gaat vergeten.

De ship actions voelde eerder als de boekhouding doen, in plaats van interessante keuzes maken, vooral ook omdat er twee waren die veruit het meeste gekozen werden. Ze waren dus erg saai, en werden daardoor vaak vergeten. Ondanks dat ik het gebruik van command tokens in het originele spel interessant vond, was het nooit echt léúk. Vrijwel alle systemen waar die tokens in het origineel bij gemoeid waren, zijn in Distant Skies gestroomlijnd en werken beduidend beter.

Verder hoef je niet meer naar havens te gaan wanneer je uit moet rusten, maar mag je wanneer je wilt gaan kamperen. Het interessante aan altijd kunnen kamperen is dat je maar een beperkt aantal keer kan gaan kamperen voordat het spel automatisch afgelopen is, waardoor spelers zich bezig kunnen houden met het efficiënt gebruiken van stamina en HP zonder dat ze zich druk hoeven maken over het feit dat ze meerdere beurten gaan verliezen als ze per ongeluk een moeilijk gevecht in lopen.

Tijdens het spelen betrapte ik mezelf erop dat ik meer risico’s durfde te nemen in Distant Skies dan in de originele Sleeping Gods, omdat ik me geen zorgen hoefde te maken over de mogelijkheid dat ik drie beurten kwijt zou zijn aan reizen naar een haven zodat we bij konden tanken. Je hebt meer vrijheid om het spel daadwerkelijk te ervaren met dit nieuwe systeem, wat ik een sterke verbetering vind.

De tekst loopt door onder de afbeelding >

Deck builder

De gevechten werken ook beter door de introductie van een soort deck building systeem waarbij je gaandeweg sterkere aanvallen kan vinden voor in je deck. Waar ik er bij het vorige spel nog wel eens tegenaan liep dat ik elk gevecht dezelfde personages in dezelfde volgorde aan het activeren was, kon ik in Distant Skies elke beurt opnieuw creatieve beslissingen nemen en interessante gevechten uitvoeren. Het feit dat je aanval in dit spel altijd raak slaat, is een prettige verandering, aangezien je op die manier ook voorkomt dat je (buiten je eigen schuld om) onverwacht van het spel verliest.

Als laatste is er in Distant Skies meer diversiteit in wat je kan doen als je een quest krijgt. Waar het in het vorige spel vooral neerkwam op het goede nummer vinden als je eenmaal een quest kaart hebt gevonden, zijn er in Distant Skies ook quests waar je een aantal grondstoffen moet vinden om de kaart waar je wilt af te maken, of een soort schatkaarten waarbij je op zoek moet gaan naar een specifiek vakje op de kaart om daar grondstoffen of andere kaarten te kunnen vinden. Die afwisseling is prettig, aangezien je nu meer kan doen dan van hot naar her racen.

Is deze dan beter?

Ik denk dat Distant Skies mechanisch absoluut beter is. Je hebt meer beurten waarin je echt iets te kiezen hebt, en je kan meer van het spel ervaren voordat het is afgelopen. Een hoop van de gedoetjes die je in de originele Sleeping Gods had, werken hier beter. Dat gezegd hebbende, de originele Sleeping Gods is wel beter geschreven.

Kritiek op het spel

Een van de kritiekpunten die de originele Sleeping Gods kreeg, was dat mensen zich niet verbonden voelde met de personages in het spel. Ze waren overal problemen aan het oplossen en zagen af en toe namen voorbij komen van de mensen die aan boord zaten, maar hadden geen idee wie die mensen nu eigenlijk écht waren. In dit spel wordt er meer aandacht besteed aan de personages die je speelt, maar ik ben niet te spreken over de manier waarop dat gebeurt. Je krijgt steeds vignetten te zien waarin er gesproken wordt over het verleden van je crew, of je ziet hoe mensen met elkaar omgaan, maar de context voor, en in het bijzonder de consequenties van, die interacties ontbreekt.

Een van deze interacties (waarin het ene personage verbaal gehakt maakt van een andere) kwam volledig uit het niets en had ook geen verdere consequenties voor hoe deze personages daarna met elkaar omgingen. Om nog maar te zwijgen over het einde dat ik te lezen krijg aan het einde van mijn eerste avontuur. Ik viel haast van m’n stoel toen ik zag waar ik kennelijk naartoe gewerkt had – was dít mijn beloning voor al dat harde werk? De kloof tussen het melancholische en moreel ambigue einde van de eerste en dit einde was zó groot dat ik haast niet kon geloven dat ze uit dezelfde koker zijn gekomen. Het lukte je de eerste keer wel, hoe ging het nu dan zo mis?

Echter, ik denk dat mijn probleem met het einde subjectief is, en het overschaduwt niet hoe leuk ik het vond om weer Sleeping Gods te mogen spelen. Ik heb zulke warme gevoelens bij mijn eerste twee campagnes Sleeping Gods dat ik betwijfel of Distant Skies het überhaupt beter had kúnnen doen. Als ik uitzoom, zie ik dat Distant Skies beter in elkaar zit dan het origineel, en zou ik het als startpunt aanraden aan mensen die nog nooit de wereld van Sleeping Gods hebben bewandeld. Hij is nu nóg prettiger om je in te bevinden; hoe zou ik dat mensen kunnen afraden?

Mijn beoordeling

Gameplay: Distant Skies slokt je op en spuugt je na twintig uur pas weer uit, en dat zijn twintig uur die voorbij vliegen zonder dat je er erg in hebt. Je maakt constant interessante keuzes, met de luxe dat het spel je niet bespringt met vervelende wendingen die je niet aan had zien komen.

Kwaliteit: Al het speelmateriaal is van hoge kwaliteit en voelt goed om beet te houden. Ik speelde met de deluxe versie (met metalen stamina muntjes en miniatuurtjes voor elk personage), maar ook de normale standees en fiches voelen goed om beet te houden en kunnen tegen een stootje.

Vormgeving: Ryan Laukat is een echte renaissance man – van ontwerper tot schrijver tot vormgever, alles is met aandacht gedaan. Distant Skies is een traktatie om naar te kijken, en het voelt alsof je in een echte, ademende wereld rondloopt.  

Prijs/kwaliteit: De kwaliteit van de onderdelen en de hoeveelheid tijd die je met het spel gaat kunnen doorbrengen zijn heel hoog, maar tegelijkertijd is het lastig om te negeren dat Sleeping Gods minstens €100,- kost. Het spel is voor mij zijn geld waard, maar ik zou het niet blind aan iedereen aanraden.

Handleiding: Het regelboekje is helder opgesteld en heeft duidelijke voorbeelden voor situaties die wellicht vragen op kunnen roepen. Het bijgevoegde stripboek met daarin een inleiding voor beginnende spelers is voor mij niet weggelegd, maar ik ben ook niet de doelgroep. De index op de voorkant van het boekje werkt goed en is volledig. Een schoolvoorbeeld van een goed regelboek.

Lees ook:

• 
  10 x import spellen die hun geld en moeite waard zijn!
  door Yorom
  Ongeacht waar je op de wereld bent, iedereen speelt spelletjes. Altijd al gedaan ook, trouwens. Archeologen vonden Senet spelen die… Lees meer: 10 x import spellen die hun geld en moeite waard zijn!

Wat ik nog kwijt wil

Voordat ik dit verhaal afsluit, moeten we het kort over de prijs van Distant Skies hebben. Ik heb dit spel via crowdfunding gekocht op een moment dat daar fiscaal ruimte voor was, maar het voelt toch raar om een bordspel van +€100,- aan te raden zonder dat te benoemen. De originele Sleeping Gods is op Marktplaats makkelijk te krijgen, in sommige gevallen voor bijna de helft van Distant Skies. Als dit verhaal je aansprak, zou ik ook zeker aanraden om een kijkje te nemen op Marktplaats. De originele Sleeping Gods is nog steeds zeer de moeite waard, ook al is Distant Skies mechanisch beter.

Zoals eerder aangegeven ga ik Distant Skies nog een keer spelen met een vriend van me. Hij is, net als ik, enthousiast om nog een keer deze wereld in te duiken. Ik zal hem mijn ervaring met het eerste einde maar besparen, zodat hij er zonder vooroordelen in kan duiken. Zin an.

En wat denk jij?

Zie je het zitten om 20 uur met hetzelfde bordspel bezig te zijn, of zet je liever de PlayStation aan? Is Sleeping Gods toch te duur, of is het genoeg dat het bijzonder is? Heb jij het al gespeeld, en hoe zijn jouw ervaringen? Laat het ons vooral weten in de comments!