Wie is jouw favoriete bordspel illustrator? De mijne zijn Kyle Ferrin (bekend van o.a. Root, Oath, Arcs en Dungeon Mayhem) en Weberson Santiago. Weberson heeft inmiddels een dijk van een illustratie CV, met slechts één probleem – ik vind geen van de spellen waar hij artwork voor gemaakt heeft echt leuk. Nu heb ik natuurlijk niet alles gespeeld (vooral La Famiglia staat hoog op mijn lijstje na de warme aanrader van Christiaan), en daarom was ik toch weer nieuwsgierig toen Kelp op Kickstarter opdook. Ik hou stiekem erg van hidden movement spellen (zoals Whitehall Mystery, Scotland Yard en Beast), en dit beloofde er eentje te zijn voor twee spelers. Inmiddels heb ik Kelp in huis, en heb ik beide helften genoeg gespeeld om er wat over te vinden. Stapt Kelp het water uit als een nieuwe evolutie, of is deze toch nog te nat achter de oren?

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Hoe speel je Kelp?

Bij Kelp heb je twee “facties”, de octopus en de haai. Beide hebben vrij simpele motieven: de haai wil de octopus opeten, en de octopus wil niet opgegeten worden terwijl die zelf een maaltje bij elkaar sprokkelt. Spelers gebruiken om de beurt hun eigen middelen om te proberen aan hun doel te werken, totdat één van de end game condities bereikt wordt. De octopus wordt weergegeven met een soort Mahjong-stenen die rechtop op het bord staan, terwijl de haai als miniatuur dreigend over het bord heen beweegt. Lukt het de haai om de octopus te vinden en aan te vallen, dan heeft de octopus nog een kans om te ontsnappen! Lukt dat niet, dan is het game over. Maar goed, hoe spelen de octopus en de haai precies?

De octopus speelt een soort deck building spel, waarbij het doel is om vier verschillende zeebeestjes op te eten óf om weg te blijven bij de haai. De octopus zit verstopt tussen een aantal Mahjong-stenen die rechtop op het bord staan. Tijdens je beurt leg je die stenen open om voor acties te betalen, of zet je ze weer dicht om die stenen vervolgens rond te husselen. De octopus kan ook sterke nieuwe kaarten “leren” en daarmee een sterker deck krijgen, en valstrikken zetten voor de haai zodat die gestraft wordt wanneer die in het wilde weg rond zit te happen.

De haai speelt tijdens diens beurt een dice placement spel, waarbij het doel is om de octopus te vinden en op te peuzelen. De haai mag aan het begin van z’n beurt een handje dobbelstenen pakken en rollen, en die vervolgens gebruiken om op het bord acties uit te voeren. Blauwe dobbelstenen zwemmen, gele dobbelstenen speuren en rode dobbelstenen happen. Heb je niet gerold wat je nodig hebt? Dan kan je de dobbelstenen opsparen als “energie” en speciale powers kopen! Maar pas op, als je te lang wacht of te vaak hapt, dan gaat je energie op. Lukt het je om de octopus te vinden voordat al je energie op is?

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat is daar bijzonder aan?

Allereerst de belangrijkste goocheltruc: Kelp is een asymmetrisch spel dat overzichtelijk blijft. Veel asymmetrische spellen lijden eronder dat het niet altijd duidelijk is wat je tegenstander nou precies probeert te bereiken. Daar hebben nieuwe spelers van (bijvoorbeeld) Root vaak last van – je hebt geen idee wat de anderen nou precies proberen te doen. Kelp houdt het toegankelijk doordat de doelen simpel zijn, en de acties ook. Daardoor is het lekker duidelijk wat er gebeurt, en raak je (zelfs als nieuwe speler) niet verdwaald in de opties die het spel biedt.

Daarnaast is het kat-en-muis element van Kelp heel lekker uitgewerkt. Nee, ik ga het niet “haai-en-octopus” noemen, dat gaat zelfs mij te ver. Maar goed, dat kat-en-muis spel dus. Je voelt je als haai echt een jager, en je grote miniatuur zorgt ervoor dat je ook dreigend overkomt. Die haai, met z’n bek vol tanden pontificaal op het bord, creëert precies die spanning die je nodig hebt in een goede hidden movement game. De octopus kan slimme dingen doen om deze vinnige moordmachine te ontwijken, maar je bent eigenlijk zelden helemaal veilig. Er is altijd druk, en gevaar, en daar houd ik van bij dit soort spellen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Tand tegen tand

Een belangrijk aspect van die druk is het feit dat Kelp een hidden movement spel is waarbij je niet een uur lang naar een leeg bord zit te staren. Er is constant informatie die blootgegeven wordt, om vervolgens weer ingenomen en verduisterd te worden. Er zijn zelfs momenten waarop de octopus open en bloot op het speelbord ligt, om vervolgens net op tijd weer te verdwijnen in het struikgewas. Ik ben daar groot fan van, aangezien andere spellen in dit genre (zoals Letters From Whitechapel en Scotland Yard) eronder lijden dat grote delen van het spel een compleet mysterie zijn. De spanning komt daar van het vinden van de broodkruimels totdat je een grote klapper hebt en de boef hebt gevangen. Kelp ontwijkt die formule slim door de octopus meerdere levens te geven, waardoor de octopus niet altijd verborgen hoeft te zijn.

Daar komt dan ook bij dat ik met alle liefde beide kanten van dit spel zou spelen. De haai en de octopus voelen heel verschillend om te spelen, maar zijn allebei wel leuk om te spelen. Er is een duidelijk heen-en-weer tussen de twee verschillende rollen die je kan spelen, en beide “spellen” zijn leuk. Het deck building spel van de octopus is lekker eigen, en het dice placement spel van de haai werkt goed en beloont goed spel. Je merkt dat dit spel een goede ronde playtesten gehad heeft, waardoor het goed in elkaar zit. Ik denk dat er mechanisch geen randjes zijn die ik van dit spel af zou willen poetsen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

De verborgen gebreken

Ik loop qua speldynamiek wel tegen iets aan – de haai voelt meer als een antagonist, in plaats van iets wat diep in de gameplay vervlochten zit; de octopus is echt de hoofdrolspeler bij dit spel. Dat is op zich prima, maar zorgt er wel voor dat de haai minder bevredigend voelt om te spelen. De rol van de haai, naar mijn mening, is vooral om het balletje-balletje spel van de octopus te faciliteren. Da’s nog steeds best leuk hoor, maar het kan zijn dat ik dat zeg omdat ik het ook leuk vind om de Dungeon Master te zijn bij D&D of de Storyteller bij Blood on the Clocktower. Als je minder lol hebt wanneer jij niet de hoofdrolspeler in een spel bent, dan denk ik dat je alleen de octopus leuk gaat vinden om te spelen.

Daarnaast is het ook lastig voor de octopus om weer te verdwijnen nadat ze een keer gezien zijn. De octopus moet beestjes eten om te proberen te winnen, aangezien de haai anders gewoon superpowers kan verzamelen. Dan heb je als octopus niets gedaan terwijl de haai een zak vol rode dobbelstenen heeft – dat wil je natuurlijk niet. Maar als je dan gezien bent, wordt het heel lastig om écht weer te verdwijnen. Er zijn wel kaarten waarmee je blokken mag shufflen, maar dat zijn vaak maar twee blokken én je moet ook veel blokken open leggen om die kaarten te kunnen spelen. Als je dus graag weer helemaal in de schaduwen wilt verdwijnen na een aanval, dan kan dat niet goed. Daarvoor kan je beter Beast spelen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Gameplay: één van de twee facties in Kelp is interessanter om te spelen dan de andere, maar ze zijn beide nog steeds heel leuk. De octopus voelt zich echt achterna gezeten, en de haai kan zich echt een jager wanen als er weer een blok open wordt gelegd.

Speelbaarheid: Kelp speelt een stuk soepeler dan het eruit ziet. De regels zijn relatief simpel (dankzij de goede player aids) en de beurten van beide spelers zijn razend interessant. Beurten vliegen ook voorbij, ondanks het feit dat je soms beurten hebt die niet zo boeiend zijn. Komt misschien ook doordat alles door een laagje geluk heen moet.

Duurzaamheid: ik denk dat het basisspel van Kelp op een gegeven moment uitgespeeld is, maar dat je wel een hoop plays kan halen voordat het zo ver is. Ik merkte al wel dat na mijn playtests mijn medespelers en ik al op zoek gingen naar specifieke kaarten, dus de kans is aanwezig dat je na verloop van tijd een soort dominante strategie gaat ontwikkelen bij Kelp.

Interactie: Kelp heeft constante interactie! Alles wat je doet, heeft weerslag op wat je tegenstander de beurt daarna gaat doen. Zwem je naar links, dan duikt de octopus naar rechts. Wissel je twee blokken, dan moet de haai weer een bochtje gaan zwemmen. M’n enige kritiek is dat het soms wel lastig is om gedaan te krijgen wat je nodig hebt, aangezien je niet altijd de middelen daarvoor krijgt.

Handleiding: goede handleiding, lekker duidelijk. Ik had na het lezen nog wel vragen hier en daar, maar geen grote problemen die niet opgelost konden worden met zorgvuldig lezen en nog een tweede keer het boekje in duiken. Helemaal prima.

Kelp is een toegankelijk asymmetrisch kat-en-muis spel, al is er wel wat disbalans tussen de rollen die in de doos zitten. Als je het niet erg vind om de “bad guy” te spelen terwijl je tegenstander de hoofdrol speelt, dan ga je goed uit de voeten kunnen met Kelp. Daar komt bij dat het deck building van de octopus erg leuk is, en dat het dice placement spel van de haai ook vol interessante keuzes zit. Als je nieuwsgierig bent naar een hidden movement spel of naar een spel met grote asymmetrie, dan kan ik Kelp warm aanraden.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat ik verder nog kwijt wil

Ik schreef in dit artikel dat ik de artwork en productie niet meer ga laten meewegen in mijn beoordeling van een bordspel, maar dat is bij Kelp toch wel heel lastig. Weberson Santiago heeft dit spel doordrenkt met prachtig artwork, en er is een hoop aandacht besteed aan hoe fijn alles voelt om beet te houden. Ik wilde in het bijzonder even stilstaan bij de Mahjong-stenen die voor de octopus gebruikt zijn; die zijn echt top. De octopus heeft een actie waarbij je twee of meer stenen in een zakje moet schudden, en het reliëf op de achterkant zorgt ervoor dat je die stenen neer kan zetten zonder de voorkant te laten zien. Wonderbow heeft fantastisch werk gedaan met de productie van Kelp (zelfs al vind ik de octopus-miniatuur in de deluxe versie compleet overbodig).

Ik ben heel benieuwd naar de uitbreidingen, ook al heb ik ze nog niet kunnen spelen. Het nadeel van schrijven voor de website is dat ik zelden de kans heb om een bordspel tien of twintig keer in korte tijd achter elkaar te spelen; en dat is nou precies waar deze uitbreidingen goed voor zijn. Het zijn allemaal kleine modules die je aan het spel kan toevoegen om het wat makkelijker of moeilijker te maken. Verlies je steeds met de haai – voeg wat haai power-ups toe! Is de octopus te lastig voor je – verander wat aan het bord! Ik vind het een slimme manier om meer levensduur uit het spel te krijgen, omdat je op die manier het spel makkelijker aan kan passen aan het niveau van de spelers die het spelen. Normaal pleit ik niet voor de aanschaf van een uitbreiding voordat je het spel twintig keer gespeeld hebt (en dat zal ik nu ook niet doen), maar houd in je achterhoofd dat er dus verdieping beschikbaar is als je het spel helemaal grijs hebt gespeeld.

Wat vind jij?

Wat is jouw favoriete hidden movement spel? Zou je zelf liever de haai of de octopus spelen, en heb jij de uitbreidingen al kunnen proberen? Wat vind jij van het octopus miniatuur dat bij de deluxe versie zit en als enige echte functie het vasthouden van een muntje met daarop je maximum hand size is? Laat het me weten in de comments!