Het Witte Kasteel: Dé hype van Spiel 2023 in een kleine doos die tot de nok toe gevuld is. Overal hoor je over dat spel waarbij je in totaal slechts negen beurten speelt. Dat is weinig! Voelt het dan wel volwaardig aan en hoezo staat er dan 80 minuten op de doos? We zijn inmiddels een jaar verder, hoe staat dit kennersspel in Japanse setting er nu voor?

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Hoe speel je: Het Witte Kasteel?

In Het Witte Kasteel staan drie soorten stamleden en hun gebieden centraal: Hovelingen in het kasteel, krijgers in het hof van Himeji en tuiniers… tja, in de tuin. Aan het einde van het spel zijn al je stamleden op het bord een aantal punten waard. Het is het je taak om ze daar te krijgen, zo veel mogelijk! En dat doe je in 3 rondes waarin je elk 3 beurten speelt.

Je beurt bestaat uit het kiezen van de laagste of hoogste dobbelsteen van een kleur, die zet je vervolgens in op één van de actieplekken op het bord. Leg je meer ogen neer dan aangegeven dan krijg je geld voor het verschil, maar je moet betalen als het er minder zijn. Waarom zou je dan kiezen voor lage dobbelstenen? Nou, die geven je toegang tot extra bonussen die je eerder hebt verzameld.

Je mag daarna op je gekozen plek de acties uitvoeren die overeenkomen met de kleur van je dobbelsteen. Vaak krijg je hier grondstoffen voor of kan je de beurtvolgorde beïnvloeden, maar meestal zal je grondstoffen betalen en één van je stamleden plaatsen. Een goede planning is hierbij het allerbelangrijkste, want vaak zal na het plaatsen van een stamlid weer een vervolgactie komen die mogelijk ook weer vervolgacties met zich meebrengt. Het Witte Kasteel draait dus om het combineren van je acties en over het algemeen geldt: des te meer combo’s je kan uitvoeren, des te meer stamleden je tijdens het spel speelt en hoe hoger je score zal zijn.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat is daar bijzonder aan?

Het Witte Kasteel is zo ontworpen dat het elke keer een puzzel is. Je wilt meer uit je acties halen dan je tegenstanders en dat doe je door steeds de beste combinaties te zoeken. Daarom hebben ze het spel zo ontwikkeld dat de herspeelbaarheid voorop staat. Iedere keer dat je het speelt liggen de kleurcombinaties bij de acties anders verdeeld. De acties zelf staan op kaarten afgebeeld en zijn dus ook willekeurig verdeeld, daarnaast worden kaarten tijdens het spel ook vervangen en moet je daar je ideale spel op aanpassen.

Een leuk mechanisme in Het Witte Kasteel is ook dat elke actie twee keer gekozen kan worden. Bovenop de eerste dobbelsteen mag namelijk nog een tweede geplaatst worden en de kosten of opbrengsten worden bepaald aan de hand van het verschil met de eerste dobbelsteen. Speelt je tegenstander dus een 1 omdat die daar een leuke bonus voor op diens bordje heeft liggen, dan kan jij daar mooi een 6 op leggen om een stapel munten te krijgen die je straks nodig hebt om je hovelingen het kasteel in te sturen.

Maar moet je dan niet heel erg veel geluk hebben met de worp van de dobbelstenen? Dat valt mee, want aan het begin van de ronde worden ze geworpen, op volgorde gelegd en is het al duidelijk wat er beschikbaar is. Wanneer een speler een dobbelsteen pakt moet dat één van de buitenste zijn en zal er voor de volgende speler één van de dobbelstenen die eerst niet aan de buitenkant lag beschikbaar zijn. Je moet dus ook opletten wat de speler na jou wil hebben zodat je niet die dobbelsteen per ongeluk vrijspeelt.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Feeling hot, hot, hot

Is dit spel dan echt zo bijzonder? Laten we eens kijken: Het Witte Kasteel was het op één na meest populaire spel in de releaselijst van Spiel 2023. Het is sindsdien niet meer verdwenen uit The Hotness op Boardgamegeek en staat met een gemiddelde beoordeling van 8.0 op plek 133 van de beste spellen aller tijden. Hij is genomineerd in de categorie kennersspellen van de Nederlandse Spellenprijs 2024 en het zal me niets verbazen als dit spel de prijs ook in de wacht sleept.
Het Witte Kasteel stond zélfs als eervolle vermelding tussen de beste spellen van 2023 van Yorom!

Dit spel in een kleine doos van zo’n €30 komt dan ook niet uit de lucht gevallen. Het is de spirituele opvolger van De Rode Kathedraal, die in een gelijkende doos voor dezelfde prijs komt. Ook daar kies je jouw acties met dobbelstenen en probeer je jouw spel zo goed mogelijk op te bouwen. Er gaan trouwens geruchten rond dat het succes van De Rode Kathedraal de oorzaak is van het lange wachten op Het Witte Kasteel. De ontwikkelaars moesten en zouden een spel maken dat minstens even zo goed was, daarom bleven ze het aanpassen en verbeteren totdat ook Het Witte Kasteel in hun ogen een perfect spel was.

Mijn beoordeling

Gameplay: Dit spel speelt echt super. De acties zijn duidelijk en goed te volgen, er is geen verborgen informatie en je kan gemakkelijk zien wat de andere spelers doen. De complexiteit zit hem hier vooral in de strategie en niet in de regels.

Vormgeving: De voorkant van de doos is erg mooi! Was de rest ook maar in die stijl. Ik ben een eurogamer en ik ben niet vies van fletse kleuren en een iconisch design, sterker nog: het doet wat het moet doen. Maar om nou te zeggen dat het voelt alsof je in Japanse sferen bent…dat is een tegenvallertje.

Duurzaamheid: Omdat het voornamelijk puzzelen en zoeken is naar de beste combinaties hebben de makers er voor gezorgd dat er zo veel mogelijk onderdelen elke keer anders zijn tijdens het spel. Welke dobbelsteenacties op welke plek komen, welke kaarten je kan gebruiken en welke tuin-acties er zijn, alles is elke keer anders. Top!

Prijs/kwaliteit: Het spel zit lekker in een compacte doos en kost dan ook maar zo’n €30 euro terwijl je een spelervaring krijgt waar duurdere spellen u tegen zeggen.

Interactie: Precies genoeg, je wilt vroeg aan de beurt zijn om de juiste dobbelstenen te kiezen, je wilt rekening houden met wat er over blijft en je wilt op tijd de juiste actiekaarten kunnen pakken. En toch kan je mooi je eigen spel spelen.

Wat ik verder nog kwijt wil

Het Witte Kasteel was één van de spellen die ik dit jaar moest spelen op het NK bordspellen en heb het dus flink wat keren gespeeld. We speelden daar trouwens ook Forest Shuffle, waar Christiaan nog een mooi artikel voor geschreven heeft.

De winnaar in ons NK-potje van Het Witte Kasteel had 59 punten (zelf had ik er 39, dus laten we daar maar niet over beginnen) en ik heb al gehoord dat de teams die voor het EK trainen al over de 100 punten zijn gegaan. Soms heb je dus van die potjes waarin het allemaal even niet lekker loopt of juist supergoed. In mijn geval zijn dat allebei redenen om hem snel nog een keer te spelen. Pas dus op, het spel is verslavend 😉

En ten slotte toch nog even hypen. Een jaar na dato komt er op Spiel 2024 al een uitbreiding voor Het Witte Kasteel uit en ook die staat bovenaan in de hotlist. Ik weet nog niet of de uitbreiding het spel een vergevingsgezinder karakter geeft of niet, maar er is maar één manier om daar achter te komen…

Wat vind jij?

Ben jij wel eens meegegaan met een hype? Welke was dat? En bleek die hype het achteraf waard te zijn of heb je jezelf er op verkeken? Laat het me weten in de comments!