Iedereen heeft wel zo’n spel wat voor jou als gateway drug werkte om te beginnen aan je verzameling. Voor mij was dat Disney Villainous. Het begon met het basisspel wat voor mij een van de eerste ‘ingewikkeldere spellen’ was. Daarmee bedoelde ik toen: een ander spelmechaniek dan Catan. Want zo begint de hobby van het verzamelen. Met een spel waardoor je ontdekt dat er meer is dan gooien met een dobbelsteen. Al gauw stonden er drie uitbreidingen in mijn kast. Maar wat vind ik er nou van, nu ik jaren later een flinke collectie heb opgebouwd?

Zo speel je Disney Villainous

In Disney Villainous neem je de rol aan van één van de slechteriken uit de welbekende Disney-verhalen. Met keuze uit: Maleficent, Jafar, Captain Hook, Prince John, Ursula en The Queen Of Hearts. Elke schurk heeft zijn eigen meganiek en doel. Dat doel komt toch veelal neer op: wees slecht, versla de held en voer je kwaadaardige doel uit.

Je hebt twee stapels kaarten: een fate-deck en een villain-deck. Met de kaarten uit je villain-deck kun je minions, items en effecten verzamelen waarmee jij je doel kunt uitvoeren. In je fate-deck zitten vooral kaarten die je dwarsbomen. Andere spelers trekken daar dan ook kaarten uit om jou een hak te zetten wanneer je te hard gaat.

Je beurt ziet er als volgt uit: je verplaatst je miniatuur naar een veld op je eigen bord, en voert de beschikbare acties van dat veld uit. Zo kun je (in willekeurige volgorde) kaarten afleggen, geld verzamelen, een held verslaan en je medespelers dwarsbomen. Sommige karakters hebben nog extra acties, maar voor een volledige uitleg verwijs ik je liever naar het uitlegboekje.

Iedereen speelt op diens eigen bord. Sommige helden, zoals Prins John, willen zoveel mogelijk geld verzamelen. Andere helden, zoals Ursula willen eerst de Tritand van Koning Triton stelen, om vervolgens middels een contract de troon te bemachtigen. De opdrachten van de villains zijn erg uiteenlopend, maar op de een of andere manier wél gebalanceerd.

Lees verder onder de afbeelding >

De uitbreidingen

Je kunt je voorstellen dat Disney een bijna onuitputtelijke bron heeft van schurken om oneindig veel uitbreidingen te maken. En dat leek Disney een tijdje ook te doen. Naast de schurken die hierboven zijn genoemd, kun je nu uitbreidingen vinden met: Cruella De Vil, Ratigan, Lady Tremaine, The Horned King, Hades, Gaston, Mother Gothel, Yzma, Pete, The Evil Queen, Dr. Facilier, Scar, Syndrome, Lotso, Madam Mim en binnenkort ook King Candy, Shere Khan en Oogie Boogie.

Een hele waslijst zoals je kunt zien. Misschien kun je, net zoals ik, er zelfs een aantal niet plaatsen. Het is duidelijk dat de spellenmakers van Disney precies weten wat ze doen, want ze weten precies voort te borduren op die eerste release. Een knap trucje, maar dat betekent dat ze ook voortborduren op de fouten van dat eerste spel. Maar goed, daarover later meer.

Eerste indruk

Tijdens het spelen van ons eerste potje, kan ik me herinneren dat het boekje met de spelregels niet van tafel konden. Omdat elk karakter een eigen taak heeft, is het soms lastig om zonder ervaren speler een vlot potje te spelen. Dat gezegd hebbende, het was een mooie binnenkomer voor mij om de bordspelhobby op te pakken.

Die hoge leercurve zie ik ook vaak terug bij spelers met wie ik dit spel samen speel. Zelfs wanneer ze spelen met iemand die het spel al kent. Daarbij doet die hoge leercurve niet af aan het spel. Tegen de tijd dat de nieuwste speler doorheeft wat die moet doen om te winnen, heeft de doorgewinterde speler ook pas door wat nou een goede tactiek is om diens karakter te laten winnen.

Lees verder onder de foto >

Disney-nostalgie

Als Disney één ding goed weet, is het hoe ze een mooi spel maken. Van de miniaturen tot de illustraties op de kaarten, de tokens en de ketel waar je de voorraad in bewaart, alles is prachtig gemaakt. Ik omschreef al eens in mijn review van Disney Animated dat Disney precies weet hoe ze moeten inspelen op die Disney-nostalgie. Villainous zorgt ervoor dat Disneyliefhebbers hun favoriete film nogmaals kunnen herbeleven. Deze keer niet als held maar als schurk.

Bij Disney Animated vroeg ik me af of ik het spel nog leuk zou vinden als er geen Disneystempel op zou zitten. Die vraag vind ik bij Villainous echter niet toepasselijk. Waarom? Omdat de Disneyelementen echt nauw verwoven zijn met het spel. Een bureaukraat die iemand een contract wil laten ondertekenen, is niet te vergelijken met Ursula, die Triton’s troon wil veroveren. Elke schurk sluit nauw aan op diens verhaal die ons allemaal bekend zijn. Haal je Disney uit dit spel, heb je geen spel meer.

Optimalisatie paralise

Er zijn een paar spellen die ik niet speel met mensen die te ver dooranalyseren. Iedereen kent wel zo’n speler, misschien ben je er zelf wel een. Zoiemand die elke mogelijke zet analyseert en bedenkt wat de optimale actie is. In Villainous kun je erg lang doorzoeken naar de ultieme strategie. Per ronde heb je drie zetten met elk vier of vijf acties. In je hand heb je vijf tot zeven kaarten, en op je speelbord liggen ook nog items en helden. Ik denk dat je al gauw ziet dat het analyseren van elke mogelijke zet érg lang kan duren. Zo’n oneindige analyse zorgt ervoor dat een (toch al lang durend) spel, ineens veel langer duurt dan leuk is.

Daar komt nog eens bij dat je bij dit spel je optimale strategie regelmatig moet loslaten om andere spelers af te remmen. Ineens staat Maleficent klaar om haar laatste vloek te spelen, en dus te winnen. Daar moeten we allemaal iets aan doen! Zeg maar dag tegen je perfecte plannetje om die prachtige combo met je kaarten te spelen. Want als je Maleficent nu niet stopt, heeft ze gewonnen. Tenzij je een andere speler overtuigd om Maleficent te dwarsbomen. Maar ja, wie zijn voortgang opoffert om een ander te dwarsbomen, loopt kans om zelf achterop te raken.

In dit spel zul je dus vaak onoptimale keuzes moeten maken. Als je spelers vindt die dat kunnen, houdt dat het spel ook leuk. Ik kan me voorstellen dat als je dit spel optimaal speelt, er zelfs geen eind aan komt. Dan raakt het spel in een visueuse cirkel van elkaar blokkeren, opnieuw opbouwen, rinse and repeat.

Lees verder onder de afbeelding >

Interactie

Behalve af en toe een fate-kaart spelen naar een andere speler, zit er eigenlijk niet zoveel interactie in dit spel. Je bent voornamelijk met jezelf aan het spelen. Dat betekent ook dat je buiten je eigen beurt om niet zoveel te doen hebt. Dat brengt met zich mee dat je dus driekwart van het spel aan het wachten bent op andere spelers. Is dat slecht? Niet als je fan bent van spellen als Azul, Sagrada of Everdell. Maar verwacht niet een spel als Machiavelli, waarbij je continu met de ander bezig bent.

Het beetje interactie dat in het spel zit, is dan wél weer leuk gedaan. Je trekt twee kaarten en mag er één spelen. Gelukkig voor jou kun je de gemeenste kaart samen met je medespelers uitkiezen. Speculeren over hoe je de tegenpartij het meest dwars kan zitten. Dat voegt een leuk element toe aan het spel. Zeker als jij als doelwit weet dat je het perfecte antwoord op die ene kaart al in je hand hebt zitten.

De weinige hoeveelheid interactie maakt dan ook dat er veel autonome versies zijn bedacht voor Disney Villainous. Deze worden dikwijls gedeeld op websites zoals Boardgamegeek. Wellicht een goede tip die de duurzaamheid van dit spel ten goede komt!

De geheime koploper

Mijn ultieme tactiek met Disney Villainous is om ervoor te zorgen dat alle aandacht is gericht op de andere spelers. Als iedereen superdruk is met Prince John, die toch al 19 muntjes heeft, hebben ze misschien niet door dat jij bijna de winnende zet kunt doen als The Queen of Hearts. “Neejoh, ik moet eerst nog die-en-die kaart vinden, dan moet ik genoeg munten sparen om te betalen en dan moet ik nog geluk hebben met mijn laatste strijd. Geen zorgen, we moeten nu eerst Maleficent tegenhouden, die heeft al DRIE CURSES!”

Deze tactiek werkt niet voor elke villain, omdat sommigen alleen winnen als ze hun beurt starten met hun winconditie. Zoals Prince John. Die moet z’n beurt starten met minimaal 20 munten om te winnen. Of Maleficent die overal een curse moet hebben aan het begin van haar beurt. Maar vergis je niet, het zijn vaak de stilste spelers die ineens het spel winnen.

Gameplay

Disney Villainous is een heerlijk spel waarin je de rol van je favoriete schurk kunt innemen. Elke schurk heeft een eigen doel, die haarfijn is uitgebalanceerd met de andere schurken. Het afstevenen naar je doel is spannend, zeker als jij doorhebt dat je de volgende ronde wint en je medespelers nog geen idee hebben wat ze te wachten staat. Als je bij een andere speler een fate-kaart mag spelen, is dat een leuk moment in het spel.

Speelbaarheid

Behalve het fate-deck zit er nauwelijks interactie met andere spelers. Je bent veel gefocust op je eigen bord en zit na je eigen beurt onnodig lang te wachten tot je weer een zet mag doen. Dat hoort er ergens bij, maar is met dit spel best een opgave. Zeker als je met vier spelers speelt. Je beurt zelf verloopt echter wel soepel. Het is duidelijk wat je mag doen en er zijn voor zover ik heb gemerkt geen spelbrekende combinaties die je kunt uitvoeren.

Kwaliteit

Ravensburger weet goed hoe je een spel in elkaar zet. De kaarten voelen van hoge kwaliteit, de speelstukken zijn echt prachtig en de ketel is onnodig maar een prettige toevoeging aan het spel. Elke speler krijgt er een boekje bij, dat wat tactieken uitlegt die bij diens karakter horen. Ik had ook niet anders verwacht van een Disneyspel.

Vormgeving

Disney en Ravensburger weten beiden precies hoe je een prachtig spel in elkaar zet. Het spel heeft vanaf het begin af aan al een WOW-factor als het op tafel ligt. Daar komt het nostalgische Disney-sausje nog eens overheen. De illustraties zijn on-point en de algehele vormgeving zit thematisch goed in elkaar.

Interactie

Eerlijk is eerlijk. Ik geef niet snel een slechte review op interactie. Maar hier hebben Disney en Ravensburger de bal laten vallen. Er is al niet zoveel interactie, en dat wordt ook nog eens afgestraft. Wie een fate-kaart wil spelen, offert één van diens acties op. Daardoor kun je minder goede zetten doen en gebeurt dit dus vaak pas wanneer een andere speler op winnen staat.

Doordat dit bij het originele spel al niet zo lekker liep, hebben alle uitbreidingen erna hetzelfde probleem. Daar moet ik heel eerlijk aan toevoegen, dat er een aantal helden zijn waar ik nog niet mee heb gespeeld. Dus misschien dat die helden het probleem weten op te lossen. Als dat zo is, hoor ik dat graag terug in de reacties!

Handleiding

Onze eerste ervaring met dit spel, was dat de handleiding (die overigens alleen in het Engels beschikbaar is) soms een beetje snel van stapel loopt. Er worden termen gebruikt die in het begin niet helemaal duidelijk zijn. Het is ook geen makkelijke opgave om alle regels van elke held overzichtelijk op te sommen. Daarom heeft Ravensburger ervoor gekozen om per speler nog een eigen boekje met regels en tactiek toe te voegen. Slim, maar ook vervelend als je een nieuwe speler bent. Je moet al zoveel informatie onthouden, dat het wel even duurt voor je daadwerkelijk kunt spelen.

Conclusie

Disney Villainous heeft voor mij een speciaal plekje in mijn hart. Het was voor mij een van de eerste spellen naast Catan waar ik mee in aanraking kwam. Ik omschrijf Disney Villainous dan ook regelmatig als dat spel waar ik van hou, maar dat ik ook haat. Ik vind het leuk en traag, stom en spannend tegelijk. Ik zou niet snel nee zeggen tegen een potje, maar zou ook niet een tweede potje er achteraan spelen. Zeker niet als ik dan naar mijn spellenkast kijk, en besef dat er nog zoveel andere keuzes zijn.

Ik denk dat als je dol bent op Disney, en je dol bent op Bordspellen, dat Villainous een goed spel is om in je collectie te zetten. En voor de uitbreidingen: daar zou ik alleen de versies van aanschaffen met schurken uit films die je zelf erg leuk vindt.

En jij?

Ik ben benieuwd. Heb je Disney Villainous al eens gespeeld? Wat vind jij ervan? En welke schurk speel je het liefst? Laat het weten in de reacties hieronder!