Soms kom je samenwerkingen tegen die je niet had verwacht, maar waar wel prachtige dingen uitkomen. Ik was bijvoorbeeld blij verrast toen Robyn opdook op het nieuwe album van Jamie XX, of toen ik de eerste keer Good Omens las van Neil Gaiman en Terry Pratchet. Het lijken ook altijd die onverwachte samenwerkingen te zijn die de mooiste verrassingen opleveren. Ik had ook nooit verwacht om Steve Finn (o.a. bekend van Biblios) en Phil Walker-Harding (o.a. bekend van Bärenpark en Sushi Go!) samen op een doos te zien staan. Maar levert hun samenwerking ook wat moois op, of blijft Cities halverwege hun oeuvres steken? Laten we een kijkje nemen!

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Hoe speel je Cities?

Tijdens een potje Cities ben je een architect, druk aan het werk om een stad voor de ogen van iedereen aan tafel uit het luchtledige te laten verrijzen. Hoe doe je dat – tegels draften natuurlijk! Tijdens een ronde mogen spelers om de beurt één van de volgende dingen pakken: een tegel (om gebouwen op te bouwen), twee tot vier gebouwen in verschillende kleuren, versieringen die je op je tegels kan leggen, en scorekaarten waarmee je aan het einde van het spel punten scoort. Heb je één van die vier dingen gepakt, dan mag je daar deze ronde niks meer van pakken. Je gaat tijdens een ronde dus van alle vier die groepen iets pakken. Maar waar doe je dat nou eigenlijk voor?

Tijdens het spelen verzamel je dus scorekaarten; acht om precies te zijn. Elk van die kaarten laat je punten scoren voor allerlei verschillende dingen. Sommige geven je punten voor gebouwen, anderen voor groepen water of parken; you get the picture, er zijn kaarten voor vrijwel alle dingen in het spel. Spelers zijn tegelijkertijd ook bezig om als eerste te werken aan drie gezamenlijke doelen (aangezien je meer punten scoort als je die doelen vroeg haalt), en scoren punten voor hun decoraties. Degene met de meeste punten aan het einde van het spel, wint de prijs! De sleutel van de stad misschien? Bedenk er maar wat leuks bij.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat is daar bijzonder aan?

Ik raad niet zo vaak bordspellen aan waar alle randjes vanaf zijn gepoetst, maar ik maak voor Cities een uitzondering. De beurten vliegen voorbij, en voor je het weet heb je gewoon een hele stad in elkaar getoverd. Dat betekent niet dat het nergens schuurt; je gaat er constant tegenaan lopen dat je tegenstanders precies alles pakken wat je wilt hebben. Maar zelfs de meest bedenkelijke spelers kunnen lekker snel hun simpele, belonende beurten doen. Nee, het heeft niet ontzettend veel diepgang, maar het speelt wel lekker weg. Dat is ook wat waard.

Daarnaast is het ook erg leuk om na een potje te gaan kijken naar wat je hebt gebouwd. Cities heeft, net zoals bijvoorbeeld Agricola, eigenlijk twee doelen. Punten scoren, tuurlijk, maar je wil ook een esthetisch bevredigende stad bouwen. De gedeelde doelen zorgen ervoor dat je stad elke keer anders wordt gebouwd, en het is daardoor heel leuk om na een spel te kijken naar wat iedereen ervan gemaakt heeft. Welke van onze steden lijkt nou écht het meeste op New York?

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Stoeptegels draften

Ik benoemde het al eerder, maar de draft in Cities werkt erg goed. Je moet elke ronde iets uit elke categorie draften, en je mag ook maar één keer per ronde iets uit elke categorie pakken. Er zit dus wel een tempo-kantje aan deze draft (net zoals bij Azul of Harmonies), maar het is minder beklemmend dan die spellen. Je weet dat je sowieso iets gaat krijgen waarmee je uit de voeten kan, dus is er minder urgentie om gelijk alles te moeten regelen, en is het ook minder erg als je een keer niet krijgt waar je naar op zoek bent. Je kan niet volledig uitgesloten worden van een ding dat je nodig hebt, waardoor de draft lekker licht aanvoelt.

Tegelijkertijd zorgt het draften in categorieën er ook voor dat je altijd ergens wél de eerste gaat zijn. Startspeler zijn is bij dit soort spellen vaak súper belangrijk, omdat je anders de beste spullen aan je voorbij gaat zien gaan. Cities lost dat op door de lekkernijen op te delen in vier categorieën. Elke categorie heeft zo zijn eigen pareltjes, en elke speler krijgt met dit systeem in ieder geval één van die pareltjes in handen. Het is klein, maar het opdelen van de elementen die Cities je tijdens het spel laat verzamelen, doet veel voor de ontspannen vibe van het spel. Het voelt gewoon lekker dat je van iets gewoon het beste ding krijgt! Dan gaat het wel in orde komen met die stad van je.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Burj Khalifa, of een hutje op de hei?

Een vraag waar ik echter wel mee bleef zitten is deze: is Cities nou leuker dan Azul, of Cascadia, of Harmonies, of… nou ja de tig andere spellen die je in dit genre kan spelen? Is er een reden om deze ook te kopen, ondanks dat je één van die andere spellen hebt? Voor mij was die er wel; Cities voelde knusser en luchtiger dan andere soortgelijke spellen die ik heb. Cities blijft in de verzameling, ondanks dat ik een vocaal voorstander ben van Azul. Er is iets aan de gameplay loop in Cities wat ik erg ontspannend vind. Mijn favoriete spelersaantal voor Cities is twee, aangezien je dan lekker kan bouwen én een krappere draft hebt. Dat was met meer spelers helaas dan weer niet zo.

Met vier spelers merkte ik dat, ondanks dat de draft bliksemsnel verloopt, spelers af begonnen te dwalen als het niet hun beurt was. De enige echte momenten waarop je aandacht vereist wordt door het spel, is als jij iets moet kiezen. Dat is bij vrijwel elk spel zo, dat begrijp ik, maar meestal is er wel iets wat je gedachte vast kan houden. Bij Cities is dat niet zo, en met vier spelers merkte ik dat mensen toch niet bij de les konden blijven. Met drie spelers heb je dat minder, en komt er ook een interessant gevecht om de eerste speler te zijn bij, maar het voelt minder luchtig dan het spel met twee spelers.

Maar goed, waarom houd ik dit spel dan toch? Het is voor dat luchtige, knusse gevoel. Harmonies en Cascadia konden mij niet genoeg boeien om te te houden (voor uiteenlopende redenen), en Azul is soms te competitief of ingewikkeld (voor nieuwe spelers). Cities heeft dat veel minder, je kan dit tijdens het spelen uitleggen en je kan winnen zonder elkaar constant de loef af te steken. Het belangrijkste daarvoor zijn de scorekaartjes. Mensen gaan, simpelweg doordat ze verschillende scorekaartjes hebben, verschillende doelen nastreven. Daardoor ga je elkaar wat meer uit de weg, en kunnen mensen lekker steden gaan bouwen zonder constant ellebogen te hoeven gooien. Cities is misschien niet leuker dan Azul (die krijgt van mij een hoger cijfer), maar het heeft wel ander bestaansrecht dan Azul. Je speelt ze voor verschillende redenen, ondanks dat ze op papier vergelijkbaar aanvoelen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Gameplay: Cities is simpel, maar stelt wel leuke vragen. De draft werkt erg goed, en zorgt (op een vreemde manier) voor zowel ruimte als krapte. De harde, doorgewinterde bordspelers gaan hier misschien niet veel uithalen na een paar keer spelen, maar ik heb er tot nu toe veel lol mee gehad.

Speelbaarheid: beurten vliegen met twee of drie spelers echt voorbij. Bij vier spelers duurt het spel soms wat lang, ook al zijn de acties niet complex. Er zijn niet zoveel spellen met een draft die ik leuker vind met minder spelers, maar dit blijkt er een te zijn.

Duurzaamheid: de duurzaamheid van Cities wordt verlengd doordat er acht sets gemeenschappelijke doelen bij zitten, maar ik denk dat het trucje van Cities na een stuk of twintig keer spelen wel gezien is. Dat is lang niet slecht, en is voor de meeste collecties denk ik meer dan genoeg.

Interactie: het interactiepunt bij Cities zit hem vooral bij het centrale bord waar mensen onderdelen gaan draften, en de gemeenschappelijke doelen. Da’s niet heel veel, maar wel genoeg om betrokken te blijven bij wat je tegenstanders aan het doen zijn. Het zit aan de onderrand voor wat ik acceptabel vind, maar goed. Genoeg is nog steeds genoeg.

Handleiding: Cities heeft een lekker duidelijke handleiding. Niet per se een spectaculaire, maar wel eentje waarmee beginnende spelers en gevorderden mee uit de voeten kunnen.

Cities neemt een interessante plek in tussen alle andere spellen waarbij je om de beurt wat pakt en bouwt. Het is niet het meest spannende spel, maar wat het mist in adrenaline compenseert het hartelijk in speelgemak. Dit spel kan je makkelijk met je neefjes spelen, of je schoonouders. Het thema van Cities, gecombineerd met een makkelijk te begrijpen draft en de mogelijkheid om je eigen plan te bouwen, levert een spel af wat denk ik voor heel veel mensen een hit gaat zijn. Hij staat inmiddels in mijn spellenkast, en ik verwacht dat Cities daar nog lang gaat blijven.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat ik verder nog kwijt wil

Dit is misschien een goed moment om te bespreken wat een 7 nou precies betekent. Op dit moment heb ik op bordspellencafe.nl voornamelijk positieve reviews geschreven; een product van het feit dat wij het overgrote deel van de spellen die besproken worden, gewoon zelf aanschaffen. Daardoor lijkt het alsof we op de site last hebben van cijferinflatie, maar niets is minder waar – dit is meer een resultaat van gedegen selectie. Een 7 betekent dus ook, in ieder geval voor mij, dat het spel goed is. Ik speel het graag, en zou het niet afslaan als iemand het uit de kast trekt. Ik hoef het niet elke week te spelen, maar goed; van dat kaliber bordspel heb ik er ook maar weinig. Laat je dus niet misleiden door een positieve tendens of opgeblazen cijfersystemen van andere sites. Je krijgt niet zomaar een goed cijfer op deze site, daar moet je toch echt werk voor doen.

Ik kan me voorstellen dat Phil Walker-Harding nog een herkenbare naam kan zijn voor mensen, maar ik verwacht dat maar weinig lezers Steve Finn kennen. Steve Finn (ook wel bekend als Doctor Finn) maakt spellen met een lekker eigen kijk. Vaak hebben ze systemen die je nergens anders terugziet, of scoor je op rare manieren punten. Het is niet per se outsider art, maar hij heeft wel een eigen kijk die ik erg waardeer. Mocht je Cities leuk vinden, dan zou ik je sterk aanraden om ook naar de andere spelen van Steve Finn te kijken. Daar gaan vast leuke dingen voor je tussen zitten!

Wat vind jij?

Wat voor luchtige spellen heb jij in je collectie zitten, en komen die ook vaak genoeg op tafel? Moet ik Harmonies nog een kansje geven nu ik Cities wel leuk vind? Wat is jouw favoriete city building spel? Laat het me weten in de comments!