Mensen die mij kennen, weten dat ik voor elk moment wel een kaartspel heb liggen. Verjaardag? I’ve got you. Bar Mitzva? Ik heb er een. Pensioensfeest? Ooh baby, ik heb er drie! En door die zoektocht naar het perfecte kaartspel heb ik inmiddels ook duizend kaartspellen kunnen proberen. Dat wil ik jou natuurlijk besparen, lieve lezer, en daarom heb ik hier een kort lijstje met daarop tien spellen die jij met iedereen kan spelen. Misschien dat niet elk spel met iedereen leuk is, maar met deze stapel kaartspellen heb je altijd iets te spelen. Laten we een kijkje nemen!

Eervolle vermeldingen

• River Rats (van Four Suit Studio) – deze nieuwkomer heeft laatst nog een succesvolle Kickstarter campagne afgerond, en ik heb hem al met veel plezier mogen spelen, maar nog niet genoeg gespeeld om het volmondig aan te raden. Je kan River Rats met elk deck kaarten en deze spelregels spelen, dus ik kan in ieder geval iedereen aanraden om het te proberen!
• Whale Riders: the Card Game (van Colossal Games) – Whale Riders (ook wel bekend als Trendy) is een klein kaartspel dat ik inmiddels met hele diverse groepen heb kunnen spelen. Het is helaas ook nagenoeg onmogelijk te krijgen, waardoor ik het niet op de lijst kon zetten. Daar staan al andere kaartspellen op die niemand ooit kan kopen.
• Trio (van Cocktail Games) – begrijp me niet verkeerd, wij bij bordspellencafe zijn dol op Trio! Het kreeg een hele warme review, en stond zelfs in Melt zijn top 10. Ik vind de spellen hieronder zelf echter leuker, en daarom staat hij hier.
• Jungo (van Cocktail Games) – het volgende spel in dezelfde reeks als Trio! Ik ben tot nu toe heel blij verrast door Jungo, maar heb hem nog niet genoeg kunnen spelen om er een complete mening over te kunnen vormen. Hij is echter wel veelbelovend, en dus mocht hij even langskomen.
• SCOUT (van OINK Games) – Waarschijnlijk het meest gespeelde kaartspel sinds The Crew! Ik ben dol op SCOUT, maar ik mocht van mezelf maar één slagenspel (of aanverwant) op deze lijst zetten. Daarom parkeren we SCOUT bij de eervolle vermeldingen, aangezien ik het slagenspel hieronder echt voor eeuwig kan spelen.

Tip 1: Mega Vega (van Studio Infinitus)

Inmiddels hebben we hier bij bordspellencafe al vaker over Mega Vega gesproken, maar ik raak ook niet uitgespeeld met dit spel. De setup is simpel, jij wilt punten. Die punten scoor je na zes rondes lang de aandelenmarkt beïnvloeden als de raskapitalist die je bent. Op elke kaart in Mega Vega staan drie groenten; óf drie keer dezelfde, óf twee keer dezelfde met een derde die anders is. Elke ronde zijn er kaarten beschikbaar om te pakken gelijk aan het aantal spelers plus één, en de kaart die over blijft beïnvloedt de waarde van elke groente. Maar pas op! Als alles maar blijft stijgen en stijgen, dan keldert de waarde van die groente ineens naar nul!

Mega Vega is één van mijn favoriete kaartspellen om aan mensen te laten zien. Het helpt dat ik inmiddels ook een domme pitch heb die altijd werkt. Beurten gaan snel voorbij, maar mensen hebben tijdens die beurten wel constant interessante keuzes te maken. Ik speelde het laatst weer, en ik kwam ineens tot de realisatie dat Mega Vega een zeldzame balans weet te treffen. Het is een spel waarbij elke positie in de beurtvolgorde zowel verschillende als interessante keuzes mag maken. Ben je de eerste, dan heb je de beste keus. Ben je de laatste, dan kies jij hoe de markt gaat bewegen. Ben je voorlaatste, dan mag jij het duivelde dilemma maken voor de speler die laatste is! Ontzettend interessant, speelt snel en is met eigenlijk iedereen te spelen. Mega Vega is een blijver!

Tip 2: Sea Salt & Paper (van Gam’in Biz)

Och, Sea Salt & Paper. Mi amore. Tijdens een potje Sea Salt & Paper probeer je, wat anders, zo veel mogelijk punten te scoren. Bereid je voor om die zin nog ongeveer acht keer te horen dit artikel. Bij dit kaartspel scoor je die punten door setjes te verzamelen. Sommige kaarten scoren in paren (en doen dan ook nog wat extra’s!), sommige kaarten scoren steeds meer naarmate je er meer verzamelt, en anderen zorgen ervoor dat je andere sets meer punten waard worden. Tijdens je beurt kan je die kaarten óf van een blinde trekstapel pakken, óf van één van de twee openbare aflegstapels. Denk je dat je de meeste punten hebt, dan mag je na je beurt kiezen om de ronde te beëindigen. Ben jij de eerste met 50 punten, dan win je het spel!

Sea Salt & Paper is inmiddels met mij de halve wereld over geweest. Mijn partner en ik spelen dit spel altijd op vakantie (of in restaurants. Of in vliegtuigen. Of in…) omdat het zo snel wegspeelt. Daarnaast zit er een heerlijk stukje wedden in het spel, omdat je de ronde op twee verschillende manieren kan beëindigen. Je kan óf de ronde gewoon stoppen, en beide gewoon scoren, óf je kan je tegenstander nog een beurt laten spelen voor extra punten… met het risico dat ze je scoren stukmaken als ze meer punten hebben dan jij. Voeg daar een extra manier om het hele spel in één keer te winnen aan toe, en je hebt een spel wat ik maar blijf spelen. Er zijn inmiddels ook at twee verschillende uitbreidingen voor dit ooit zo kleine kaartspel, en die zijn ook top!

Tip 3: Startups (van OINK Games)

Startups is het kaartspel waarmee OINK Games oorspronkelijk doorgebroken is, om vervolgens een monstersucces te boeken met SCOUT. Bij Startups speel je, toevallig net als bij Mega Vega bedenk ik me nu, investeerders die zo veel mogelijk geld willen verdienen. Een beurt bij Startups is lekker simpel: je pakt een kaart, en je speelt een kaart. Een kaart pakken mag van twee plekken (de pot of een markt in het midden), en het spelen mag naar twee plekken (je eigen tableau of naar de markt in het midden). So far so good. De echte twist zit hem in het scoren bij Startups; dat is waar dit simpele spel echt spicy wordt.

Het spel is voorbij zodra de laatste kaart van de trekstapel getrokken is. Op dat moment knalt iedereen de kaarten die ze nog in hun hand hebben in hun tableau, en ga je per bedrijf punten scoren. Wie scoort daar punten – enkel degene met de meeste aandelen in dat bedrijf. Alle andere mensen met aandelen in dat bedrijf moeten dan punten aan die speler geven gelijk aan het aantal aandelen wat zij in dat bedrijf hebben. Dacht je dat je lekker aan het sparen was, moet je ineens al je punten weggeven aan de concurrent!

Er zitten nog een paar kleine regels bij, maar de basis lijkt me zo al duidelijk. Je bent bij dit spel dus de hele tijd op je hoede, aangezien je alle andere spelers zo ver moet proberen te krijgen om mee te investeren – anders kan je niet winnen! Maar goed, wie is hier nou het slachtoffer? Ben jij je tegenstanders aan het misleiden, of zitten ze jou te spekken om je daarna leeg te trekken? Startups speelt snel, is makkelijk te begrijpen en na drie beurten zit iedereen er tot z’n oksels in. Fantastisch kaartspel dus!

Tip 4: Lost Cities (van 999 Games)

Lost Cities is wellicht het meest iconische kaartspel op dit lijstje. Sterker nog, er is een goede kans dat je deze al in je spellenla hebt liggen. En met goede reden, aangezien Lost Cities een topper is. Tijdens een potje Lost Cities probeer je die immer illustere punten te verzamelen door een zo lang mogelijke reeks kaarten van dezelfde kleur te spelen. Elke kleur heeft 12 kaarten: een setje nummers van 2 tot 9, en drie keer een kaart waarop mensen echt heel coöperatief handen staan te schudden. Nummerkaarten scoren het aantal punten dat erop staat, en die kaartjes waar mensen handen schudden verdubbelen je score aan het einde van het spel… mits je natuurlijk punten scoort.

Lost Cities heeft twee twists. De eerste, en verreweg de belangrijkste, is dat je altijd twintig minpunten krijgt als je een kleur gaat scoren. Heb je maar tien punten kunnen verzamelen in die kleur, dan heb ik slecht nieuws – nu heb je tien minpunten in je mik. Lekker gespeeld, meneer. De tweede twist is dat je alleen kaarten in oplopende volgorde mag spelen. Wil je handenschudkaartjes spelen, dan moeten die als eerst. Oh, en had ik al gezegd dat die kaarten ook je minpunten vermenigvuldigen? Dat doen ze namelijk. Zoals ik al zei, je bent echt goed in dit spel meneer.

Lost Cities is heel leuk, ik kan het niet anders zeggen. Je mag er tijdens je beurt ook voor kiezen om een kaart in een gemeenschappelijke aflegstapel te leggen (in plaats van een kaart te spelen), met als kanttekening dat je tegenstanders die kaarten er ook weer uit mogen vissen. Je bent dus constant overwegingen aan het maken om te kijken of je wel of niet ergens in kan investeren. “Ik heb een rode 4, 5 en 10. Da’s 19 punten. Kan ik die handjesschudkaart uit de aflegstapel pakken en hopen op een hoge kaart? Maar als ik dat doe, dan gaan ze natuurlijk nooit meer rode kaarten afleggen. Maar als ik niks doe, dan scoor ik nooit punten. AAAAAA”, en dat keer oneindig. Het einde van het spel overvalt je ook altijd, aangezien het spel voorbij is als de trekstapel leeg is. Ben je net bezig om je plan in werking te zetten, is het spel voorbij. Grappig, spannend, simpel en iconisch. Da’s Lost Cities.

Tip 5: Penguin Party (van Iello)

Penguin Party is een klassiek Knizia kaartspel: simpel, elegant en bomvol interessante keuzes. Tijdens een potje Penguin Party wil je alle kaarten uit je hand uitspelen. Yes, eindelijk een keer niet ‘gewoon’ punten schrapen! Die kaarten speel je uit door ze aan een piramide op tafel toe te voegen. De onderste laag van de piramide mag 7 of 8 kaarten breed zijn, daarna moet je in de hoogte bouwen. Als je op de lagen erboven een kaart wil spelen, dan moet je die kaart bovenop twee kaarten eronder leggen. Waar zit het spel dan, Yorom? Nou, één van die kaarten moet dezelfde kleur zijn als de kaart die je erboven legt. Gaandeweg wordt de piramide steeds smaller en smaller, waardoor mensen met steeds meer kaarten vast komen te zitten in hun hand. Kan je geen kaarten meer spelen, dan krijg je minpunten gelijk aan de kaarten in je hand. Speel je wel alles uit, dan mag je één van je minpunten terugleggen!

Een van mijn favoriete dingen aan Penguin Party is hoe flexibel het is. Ik speel het graag samen met mijn partner, maar het is even leuk met 3, 4 en 5 spelers. Het helpt dan ook dat Penguin Party lekker visueel is. Je hoeft niks te berekenen of te onthouden, alles gebeurt gewoon op tafel! In plaats daarvan ben je aan het onderhandelen, elkaar de pas aan het afsnijden en samen mooie dingen aan het maken. Deze is ook leuk te spelen met jongere spelers, aangezien er weinig te leren en te onthouden is.

Penguin Party is op dit moment wat moeilijk te krijgen, maar je lokale spellenwinkel wil hem vast wel voor je bestellen als je het lief vraagt. Of je kan wachten tot de Koreaanse versie van playte (of de dino versie van Rocket Lemon) binnenkort makkelijker te krijgen zijn.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Tip 6: High Society (van Osprey Games)

De derde Knizia op rij, maar goed; hij is ook de koning van de kaartspellen. Tijdens een potje High Society probeer je punten te kope… ik bedoel prestige te verzamelen. Heel anders, zijn helemaal geen punten. Elke ronde wordt er een kaart geveild, en die heb je in een paar smaken: punten (van 0 tot 10), verdubbelaars (met een groene rand) en faux pas kaarten met een negatief effect. Punten en verdubbelaars worden geveild zoals je gewend bent: iedereen mag om de beurt bieden, en degene die het meeste betaalt, krijgt de kaart. Faux pas kaarten gaan andersom; iedereen mag om de beurt bieden totdat iemand stopt. Die speler krijgt de faux pas kaart, en alle andere spelers moeten betalen. Wordt de vierde kaart met een groene rand omgedraaid, dan stopt het spel onmiddellijk en kijk je wie er wint. Oh ja, en wie er niet mág winnen.

High Society is, als biedspel, enkel verschillend door z’n twee twists. De eerste is dat iedereen begint met eenzelfde hand vol geldkaarten. Heb je je 10 uitgegeven, dan kan je die niet meer terug krijgen – al het uitgegeven geld gaat namelijk uit het spel. De tweede, en veel vermakelijkere, twist is dat de speler die aan het einde van het spel het minste geld heeft niet kan winnen. Door deze twee kleine twists gaat High Society ineens evengoed over budgetteren als punten schrapen. De speler die het geld het meeste laat rollen, eindigt vaak met de meeste punten – en de minste knaken! Zo kom je ineens in een wapenwedloop terecht om überhaupt punten te krijgen, aangezien je geen punten gaat kunnen kopen als je te zuinig bent. De onthulling aan het einde van dit kaartspel is altijd verrassend en áltijd leuk. Enorme aanrader!

Tip 7: Tichu (van Abacus Spiele)

Aaaah, mijn favoriete slagenspel ooit, en het favoriete spel ooit van Daniëlle! Welkom bij mijn TED-talk, waarin ik uitleg dat je dit spel tocht echt met iedereen kan spelen. Maar eerst, hoe werkt Tichu? Je raad het nooit, maar je wilt dus punten scoren. BAANBREKEND SPUL. Bij Tichu speel je als team, en wil je dat beide teamleden alle kaarten uit hun hand uitgespeeld hebben voordat het andere team dat is gelukt. Dat mag door kaarten in verschillende combinaties uit te spelen, hopend dat je tegenstanders geen betere combinaties kunnen spelen. Voeg hier een snufje speciale kaarten en een gezonde dosis weddenschappen aan toe, en dan heb je Tichu in een notendop.

Als ik een euro kreeg voor elke keer dat mensen tegen me zeggen dat ze vroeger die-hard Tichu (of Taipan, zelfde spel) met hun familie hebben gespeeld, dan hoefde ik niet meer te werken. Tichu lijkt de hobby-sfeer te zijn ontstegen doordat het in de kern heel benaderbaar is. Het spel is ook eigenlijk een gewoon kaartspel, met vier unieke kaarten eraan toegevoegd. Sure, er zijn wat gekke dingen aan de hand doordat je bommen kan spelen, en de speciale kaarten zijn de eerste keer niet gelijk 100% te snappen (aangezien ze ook gekke dingen met punten doen), maar na een handje of twee heb je het gewoon door! Dan kan je grote Tichu weddenschappen doen, en bommen spelen op het juiste moment, en ook gewoon het beste slagenspel spelen wat de huidige markt te bieden heeft. Schrik niet van Tichu – zelfs je oma kan dit spelen! Sterker nog, waarschijnlijk kent ze de spelregels al.

Tip 8: Parade (van Z-man Games)

Mijn excuses alvast dat ik je vertel dat dit spel bestaat, aangezien het vrijwel niet te krijgen is. Hopelijk is er een uitgever die zich na dit artikel geroepen voelt om de rechten op te sporen, aangezien Parade nou precies een kaartspel is dat een nieuwe kans verdient. Tijdens een potje Parade wil je zo min mogelijk punten scoren, net zoals bij een potje golf. Tijdens je beurt leg je één van de kaarten uit je hand achteraan de rij op tafel, en kijk je of je kaarten uit de rij in je scoretableau moet leggen. Je telt vanaf je kaart naar voren, en pakt vervolgens alle kaarten met dezelfde kleur of met een gelijke of lagere waarde uit de rij. Behalve dat er een HEEL BELANGRIJKE TWIST is: je mag kaarten overslaan gelijk aan de waarde van de kaart die je gespeeld hebt. Speel je een drie, dan mag je drie kaarten overslaan! Is het deck op, dan ga je punten tellen en kijk je wie de winnaar is.

Dat punten tellen, daar zit ook weer een twist bij. Je kijkt namelijk welke speler de meeste kaarten heeft verzameld van elke kleur. Heb jij bijvoorbeeld de meeste rode kaarten, dan mag je die allemaal dicht draaien: geen minpunten voor jou! En daar zit dus gelijk de magie van Parade. Op het eerste gezicht lijkt het namelijk te gaan over het vermijden van kaarten, maar op een gegeven moment lukt dat niet meer. Dus, je kan er ook voor kiezen om helemaal niks te vermijden en gewoon alle kaarten van een bepaalde kleur te pakken. Op die manier kan je ervoor zorgen dat je tegenstanders ineens allemaal minpunten moeten doorslikken – ze moeten vroeg of laat wel kaarten pakken, toch? Ik heb Parade al met allemaal mensen gespeeld, en het is altijd een hit. Hoog tijd dus dat iemand de rechten bij Z-man Games vandaan peuzelt en een nieuwe uitgave op de markt brengt.

Tip 9: Lovecraft Letter (van Fantasy Flight Games)

Mocht je hem nog niet kennen, dan is het hoog tijd om kennis te maken met de objectief beste versie van Love Letter. Tijdens een potje Lovecraft Letter probeer je als laatste staande te blijven. Lukt dat je een X aantal keer (afhankelijk van de hoeveelheid spelers die je hebt), dan win je de prijs! Tijdens je beurt pak je een kaart, en speel je één van de twee kaarten in je hand. Die kaarten doen verschillende dingen, zoals informatie verkrijgen, je tegenstanders uitschakelen of je juist beschermen tegen de roekeloze agressie van de anderen. Lovecraft Letter pakt die vertrouwde Love Letter formule, en doet daar een nieuw sausje overheen. Nee, we hoeven niet te veel na te denken over waarom iemand sausjes over kaartspellen giet.

In Lovecraft Letter heb je een nieuwe soort kaarten, donkerkleurige madness kaarten. De eerste keer dat je zo’n kaart speelt, is er niks aan de hand. Daarna moet je aan het begin van je beurt echter de bovenste kaart van het deck opendraaien. Is dat óók een madness kaart, dan lig je uit het spel! Lukt het je echter om in leven te blijven, dan kan je daarna de extra sterke madness abilities op de kaarten gebruiken! En die abilities zijn supersterk en extra leuk.

Ik was zelf een beetje klaar met Love Letter, maar de nieuwe kaarten van Lovecraft Letter hebben het spel weer nieuw leven ingeblazen. De extra dimensie van de madness kaarten zorgt ervoor dat de interacties weer fris aanvoelen en een zeer welkom laagje humor aan het spel toevoegen. Speel je echter met mensen die het spel nog niet 1.000 keer gespeeld hebben, dan kan je die er gewoon uit laten! Geef iedereen een player aid en klaar is kees, je speelt gewoon het klassieke kaartspel zoals je gewend bent. Op die manier haal je extra veel spel uit je aankoop – nieuwe spelers kunnen de klassieker spelen, en veteranen kunnen losgaan op wat nieuws. Klassieke win-win-win situatie.

Tip 10: The Gang (van Kosmos)

The Gang is de opvolger van The Crew (en misschien Inside Job?) in de kaartspellenreeks van Kosmos. In dit spel speel je Texas Hold ‘Em poker, maar dan coöperatief. Huh, hoe werkt dat dan? Nou, heel simpel. Je deelt iedereen twee kaarten uit; dat is iedereen’s hand. Je wilt tijdens een ronde The Gang correct inschatten hoe sterk ieders hand is in vergelijking tot de anderen zonder daarover te mogen praten. Jemig, dat klinkt onmogelijk – hoe doe je DAT nou weer? Nou, je krijgt meerdere kansen om, door middel van pokerfiches, aan te geven hoe sterk je denkt dat jouw hand is. Pak je het fiche met één ster, dan heb je trash garbage en had je net zo goed thuis kunnen blijven. Pak je het fiche met de meeste sterren, dan heb jij een fantastische hand en ga je met ieders geld naar huis. Lukt het je drie keer om iedereens hand goed in te schatten, dan win je als team! Zit je er drie keer naast, dan vis je achter het net en worden jullie opgepakt door de politie.

Mijn hoogtepunt van Spiel 2024 was The Gang. Ik heb op een gegeven moment anderhalf uur achter elkaar The Gang zitten spelen met drie Duitse tieners die ik nog nooit gezien had. Mijn vrienden en ik hebben toen hand na hand na hand met ze gespeeld, want we mochten toch niet praten. Die pokerfiches, die zeggen meer dan genoeg. Je mag namelijk vier keer een fiche pakken: nadat je je hand hebt, nadat de eerste drie kaarten opengedraaid zijn, nadat er een vierde bij komt en nadat je alle kaarten gezien hebt. En de truc zit hem er dus in om die evolutie in de gaten te houden. Na de eerste flop pakte ze het fiche met één ster, maar daarna pakte ze de vier? Wat is erbij gekomen? Iedereen blijft vechten om de één; heb ik misschien een betere hand dan ik dacht? Ook voor mensen die weinig poker spelen, is The Gang leuk. Het zijn immers dezelfde combinaties als bij Yahtzee bijvoorbeeld, of duizend andere dingen. En dan heb je na verloop van tijd dat de manier hoe er met fiches geschoven wordt een eigen taal op zich gaat worden. Waar er eerst alleen verwarring was, zie je al snel die befaamde “oh ja!” en de “oh dat had ik kunnen weten!” En dat, lieve lezer, is peak kaartspellen. Iets beters is er niet.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat kan je hiervan meenemen?

Speel meer spelletjes! Ik luisterde toevallig laatst een podcast van So Very Wrong About Games waarin ze bespraken dat kleine spellen gewoon benaderbaarder ogen voor mensen, en ze sloegen daar de spijker op de kop. Een goed kaartspel is voor iedereen interessant, van beginners tot die-hard nerds, en is daarnaast ook super interessant. Er is gewoon iets magisch aan een stapeltje kaarten uit je broekzak kunnen toveren en mensen daarmee uren te vermaken. Ik heb er inmiddels een paar honderd mogen spelen (412, volgens BG Stats), en deze kan je denk ik aan iedereen voorschotelen.

Wat denk jij?

Wat zijn jouw favoriete kaartspellen om aan iedereen voor te schotelen? Heb ik er één over het hoofd gezien, of staat jouw favoriete ook op de lijst? Zijn er spellen die je vaker wil spelen, maar die je niet aan andere mensen gesleten krijgt? Laat het me weten in de comments!