Of je elkaar nou beter wil leren kennen, of al kunt raden welke kleur ondergoed je work bestie draagt… Een bordspel op z’n tijd is altijd welkom! Maar als je een teamuitje hebt, welke bordspellen kun je dan meenemen? Daar helpen we je een handje mee. Hier zijn zeven bordspellen die je met je collega’s kunt spelen.
In dit artikel duiken we in spellen die wij zelf al eens meenamen naar een groepsuitje met collega’s. First hand experience dus!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=176558
Mafia de Cuba (6-12 spelers)
Mafia de Cuba is een heerlijk social deduction spel, dat je in een kwartiertje speelt. Als Mafiabaas durf je je doosje met diamanten natuurlijk wel aan je onderdanen te geven. Niemand zal van jou stelen, toch?
Elke speler krijgt de kans om een rol of een aantal diamanten te stelen uit een kistje. Als het kistje terugkomt bij de mafiabaas, moet die op zoek gaan naar de juwelendieven. Tijd om diens onderdanen te ondervragen. Wat hebben ze gezien? Wat hebben ze gepakt? Je mag geen fouten maken, want als je een van je loyale volgers afmaakt, staat dat niet zo netjes.
Het is een vlot spel, dat je prima meerdere keren kunt spelen. Tijdens het verdelen van de rollen en diamanten, is er genoeg ruimte voor een gesprek onderling. Je leert elkaar beter kennen.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=276431
20 Seconds Showdown (5-20 spelers)
Iedereen kent 30 Seconds. Veel mensen hebben er zelfs een haat-liefde-relatie mee. Goed nieuws: 20 Seconds Showdown is een compleet ander spel.
De groep verdeelt zich in tweeën. In het midden staat een zandloper, en elk team heeft een designated opdrachtgever. Het spel start, zodra de zandloper wordt omgedraaid. Team Blauw leest hun opdracht voor, en zodra ze hun opdracht hebben uitgevoerd, draaien ze de zandloper om. Nu moet team Geel zo snel mogelijk hun opdracht uitvoeren.
Hoe sneller je je opdracht vervult, hoe minder tijd het andere team heeft om die van hen op te lossen. Heb je je tijd verspild? Dan verliest jouw team!
20 Second Showdown is gegarandeerd lachen, zweten en het ijs breken. Nog voor je het doorhebt, sta je te bellen met je schoenen, doet je manager een kruiwagen na en noem je het alfabet achterstevoren op.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=224272
Hellapagos (3-12 spelers)
Jullie zijn gestrand op een eiland. Elke dag slinkt de voedselvoorraad, en het water gaat ook hard achteruit. In de verte lijkt er een heftige storm aan te komen, tijd om te ontsnappen.
In dit spel leer je snel de echte aard van je collega’s kennen. Je kunt namelijk kiezen om voor het team te gaan, door voedsel te halen, water te verzamelen of hout te hakken. Óf, je zwemt naar het wrak, op zoek naar wapens en andere handige items.
Is er niet genoeg eten of drinken? Dan mag iedereen stemmen wie er géén eten krijgt, en dus uit het spel ligt. Maar wat nou als jij ineens geen eten krijgt? Hopelijk heb je dan een item waarmee je je eigen leven kunt redden. Met een pistool bijvoorbeeld.
Wie gaat er voor de groep? Wie zorgt er voor z’n eigen overleving? En wie weet het van het eiland af te komen?
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=166384
Spyfall (3-8 spelers)
Er is een spion onder ons! We moeten uitzoeken wie van ons liegt dat-ie barst. Hoe? Door elkaar vragen te stellen over de locatie waar we zijn.
In dit spel krijgt elke speler een kaartje met daarop een locatie. Eén speler krijgt echter een Spion te zien. Die moet uitvogelen wat de locatie is, waar alle spelers zich op dit moment begeven. Om de beurt, stelt iedereen elkaar een vraag over de plek waar ze zijn. Maar de vragen en antwoorden kunnen niet te duidelijk zijn, dan raad de Spion meteen waar iedereen zich bevindt.
Je gaat dus vage vragen stellen, en kijken of je kunt uitvogelen welke speler helemaal geen idee heeft van de locatie die op je kaartje staat.
Elke ronde duurt 8 minuten. Dat betekent dat je veel potjes kunt doen op een avond.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=307963
Durian (2-7 spelers)
Het is een drukke dag in in de supermarkt. De baas is achter en wil niet gestoord worden. Je moet zo veel mogelijk klanten helpen, maar hebt geen rekening gehouden met de voorraad. Oh, als dat maar goed gaat!
Elke speler krijgt een bordje voor zich, met daarop twee producten die zij in de voorraad hebben. Je kan de bordjes van alle spelers zien, behalve van die van jezelf! Vervolgens draait elke speler een nieuw kaartje open, en legt die neer zoals die denkt dat de voorraad toelaat.
Als de speler voor je denkt, ‘Nee… Dit klopt niet meer’, pakt die de bel, en rinkelt die de baas. Bij vals alarm, krijgt die speler een minpunt. Was het alarmeren correct? Dan krijgt de vorige speler die aan de beurt was een minpunt. Bij zeven minpunten, verlies je het spel.
Durian is een simpel spel dat je na één rondje kijken al kunt meespelen. De rondes duren niet zo lang en zijn elke keer weer spannend. Durf je nog een kaartje te trekken? Of ga je de baas erbij roepen…
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=225694
Decrypto (4-8 spelers)
Twee teams nemen het tegen elkaar op om de geheime woorden van het andere team te raden. Als team zie je je eigen woorden, en moet je per ronde drie van de vier woorden omschrijven. Vervolgens raden je teamgenoten welke drie woorden je bedoelde, om zo een driecijferige code te raden.
Het andere team luistert mee, en probeert zelf de code te kraken. Zodra het andere team twee keer de code goed weten te raden, winnen ze! De hints moeten dus goed gegeven worden, zodat jouw team heel goed kan raden welke volgorde je bedoelt. Maar niet zó duidelijk, dat het andere team jullie woorden kan raden.
Decrypto is een simpel spel, met simpele regels, maar kan flink lastig zijn als het andere team goed luistert. Teamwork is belangrijk
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=318243
Hitster (2-10 spelers)
Hitster speelt perfect in op je muzikale nostalgie. Het spel is simpel: je pakt een kaartje, scant de QR-code met de bijbehorende app, en raad wanneer het nummer is uitgekomen. Plaats het kaartje in je eigen tijdlijn en draai ‘m om. Had je het goed? Dan blijft-ie liggen.
Wat ik leuk vind aan Hitster, is dat iedereen altijd mee wil spelen. Muziek verbindt, en Hitster speelt daar prima op in. Je kunt nog kiezen voor een specifieke editie, zoals de Guilty Pleasures of Summer Party.
Eerlijk gezegd, spelen wij het spel nooit ‘goed’. We doen meestal een wedstrijdje, wie als eerste de naam en artiest kan raden. Laat die muziekkennis lekker shinen!
Wat ontbreekt er nog aan dit lijstje?
Kijk, wij hebben flink wat bordspellen in ons repertoire. Maar zoals een echte bordspelliefhebber betaamt, kan daar altijd meer bij! Daarom horen we graag van jou: welk spel vinden jij en je collega’s leuk om te spelen? Wat doet het goed bij jou op het werk? Zet het in de reacties hieronder! We zijn dol op jullie tips!
Wat voor bordspellen kan je spelen met volwassenen?Mijn ouders vragen regelmatig of ik een bordspel mee kan nemen. “Iets leuks, voor volwassenen”, zeggen ze dan. Met een collectie van ruim 300 spellen is dat best een opgave. Door trial and error heb ik inmiddels een aantal spellen die ik prima kan voorschotelen. Spellen die je niet betuttelen, en die je uitlegt in een kwartiertje. En ik heb goed nieuws – de tien beste zet ik hieronder voor je op een rijtje!
De spellen in deze lijst zijn binnen de bordspelcommunity goed bekend. Het zijn echter wel spellen waar volwassenen buiten de community waarschijnlijk nog niet zoveel vanaf weten. Dat betekent dat je grote namen als Ticket to Ride, Catan, Carcasonne, 30 Seconds en Uno hier niet tegenkomt. Hopelijk heb je er wat aan!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=30549
Pandemic
Als eerste in ons lijstje gangbare spellen voor volwassenen: Pandemic! En dan bedoelen we het originele bordspel waarin je coöperatief te werk gaat om de mensheid te redden. Er zijn vier virussen uitgebroken, en elke speler krijgt een belangrijke rol in het vinden van een middel tegen die ziektes. Zo kun je in de rol van Arts sneller steden genezen, weet een Wetenschapper sneller de juiste medicatie te verzamelen en zorgt een Quarantainemanager dat de virussen zich minder snel verspreiden.
In Pandemic gaat het om teamwerk, met een thema dat inmiddels voor elke volwassene wel bekend aanvoelt. Ondanks dat het een coöperatief spel is, kan ik je vertellen dat het mijn familie nog niet is gelukt om de hoogste moeilijkheidsgraad te winnen. Het spel is meedogenloos, zit goed in elkaar en zal de spelers boeien van begin tot eind. Het voordeel van een coöperatief spel: je hoeft niet op je beurt te wachten. Grote beslissingen maakt iedereen samen.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=265736
Tiny Towns
In Tiny Towns ga je aan de slag om je eigen stad te bouwen. Hiervoor moet je grondstoffen verzamelen, en deze in bepaalde vormen op een grid (je stad) leggen. Heb je genoeg grondstoffen in de juiste vorm gelegd, dan kun je die vervangen voor een gebouw. De twist? Tijdens je beurt bepaal je welke grondstof elke speler ontvangt. Misschien heb jij een geel nodig, maar kunnen je buren geel helemaal niet kwijt.
Tiny Towns is een planningsspel waarbij je vrij snel ontdekt dat je plannen niet zo soepel verlopen, als de andere spelers hun eigen doelen doordrukken. Voor je het weet, zit je met een bord vol grondstoffen waar je niets mee kan. Voor dit spel heb je ruimtelijk inzicht, mazzel, maar vooral veel tactiek nodig. Met de basisdoos kun je duizenden varianten van het spel spelen. Zeer toegankelijk, leuk voor volwassenen én oneindig veel plezier!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=244521
Kwakzalvers van Kakelenburg
Toen ik Kwakzalvers van Kakelenburg meenam naar mijn ouders, waren ze gelijk verslaafd. Ze hebben inmiddels een eigen ‘Big Box’ gekocht, en spelen Kwakzalvers Duel fanatiek tegen elkaar als we er niet zijn. In Kwakzalvers krijgt elke speler een eigen ketel, waar ze drankjes in maken. De ingrediënten trekken ze één voor één blind uit hun eigen zakje en gaan gelijk de ketel in. Maar pas op! Heb je te veel knalerwten in je ketel, dan ontploft je drankje en krijg je deze ronde geen punten of nieuwe ingrediënten.
Kwakzalvers is een push-your-luck bordspel, met een bag building element. Aan het einde van elke ronde gaan de gebruikte ingrediënten weer in je zakje, maar kun je deze aanvullen met een á twee nieuwe ingrediënten van de markt. Zo wordt elk volgend drankje steeds indrukwekkender. Daarnaast heeft Kwakzalvers een prettig catch-up mechanism ingebouwd, zodat spelers die achterblijven een beetje extra worden geholpen. Daardoor kun je dit spel wel hard winnen, maar niet hard verliezen.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=269207
Taveernen van de Oude Stad
De Taveernen van de Oude Stad maakt van elke speler een kroegeigenaar in de middeleeuwen. De droom van elke volwassene, toch? Van het verkopen van bier aan nobele gasten, tot het inhuren van het juiste personeel voor de verschillende klussen die plaatsvinden. In Taveernen merk je dat je onmogelijk alle ballen kunt hooghouden. Heb je genoeg tafels om alle gasten te bedienen? Heb je genoeg bier in huis? Mooi! Dan is het tijd om punten te scoren en je taveerne uit te breiden!
Taveernen is een bordspel waarbij je wat minder bezig bent met elkaar dwarszitten, en vooral probeert de geworpen dobbelstenen zo efficiënt mogelijk te besteden. Wat ik zo tof vind aan Taveernen is dat de doorgewinterde spelers en de nieuwe spelers ongeveer even hoog eindigden. Kennis van hoe je dit spel speelt, heeft geen invloed op hoe goed je scoort.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=199792
Everdell
Everdell is zo’n grootmacht in de bordspelwereld, dat ik ‘m bijna niet had toegevoegd aan dit overzicht. Maar het spel heeft alles wat je nodig hebt om aan iemand die alleen Catan aandurft te laten zien wat andere spellen te bieden hebben. Het ziet er imposant uit en speelt heel makkelijk weg. Het heeft prachtige kaarten, geen ingewikkelde regels en bezit die wow-factor die veel volwassenen zoeken.
In Everdell bouw je een dorp met fantastische bosdieren en gebouwen. Je plaatst werkers op een van de acties op het bord, verzamelt grondstoffen en eten, en ‘koopt’ daarmee kaarten van gebouwen en karakters om aan je dorp toe te voegen. Sommige critters leveren meer punten op, maar kosten ook meer om ze naar je stad te halen. En met sommige kaarten kun je vervelende inwoners wegjagen naar het dorp van een van de medespelers.
Heb je Everdell inmiddels wel gezien? Dan kun je kiezen voor talloze uitbreidingen die elk nog mooier zijn vormgegeven dan hun voorgangers. Ze voegen een nieuw spelelement toe en brengen vernieuwing aan het basisspel, zodat je het nagenoeg oneindig kan blijven spelen. Plus, hoe kan je ook genoeg krijgen van al die fijne artwork?!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=298069
Cubitos
In Cubitos ga je de race aan om zo snel mogelijk over de finish te raken. Je krijgt een hand met dobbelstenen, waar je er negen van gooit. Maar pas op! Gooi je teveel dobbelstenen ‘mis’, dan ga je nat en mag je deze ronde niet verder lopen. Na de loopfase kun je nieuwe dobbelstenen kopen die je in je voorraad mag plaatsen. Deze dobbelstenen hebben extra krachten, waarmee je je andere spelers te slim, snel of sterk af bent.
Cubitos haalt het competitieve in spelers naar boven doordat je wilt blijven dobbelen. Je kiest zelf de dobbelstenen die je koopt, waardoor spelers extra risico’s nemen om hun plan te zien slagen. Het basisspel komt ook nog met meerdere parcours, waardoor je het kan blijven spelen. Doordat er kaarten bij zitten, die bepalen wat elke dobbelsteen ‘doet’, kun je het spel bijna oneindig veranderen en vernieuwen. Cubitos is leuk om met een groepje volwassenen te spelen, maar is ook prima te spelen met wat jongere spelers.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=184921
Bunny Kingdom
Dit spel kwam in onze kast om één reden: “Het zijn konijntjes!”, aldus mijn man. Bunny Kingdom had echter nét zo goed over een Middeleeuws slachtveld kunnen gaan, want je bent hier vooral bezig om terrein te bemachtigen en een zo groot mogelijk fief te bezitten. Spelers krijgen een hand kaarten, waar ze er twee van uitkiezen, voor ze hun hele hand doorgeven aan hun buurman. In de kaarten zitten coördinaten, grondstoffen, manieren om extra punten te verdienen en kastelen te bouwen.
Pick and choose is misschien wel de perfecte omschrijving voor Bunny Kingdom, want bijna elke ronde heb je de wens om méér dan twee kaarten te houden. Maar-da-mag-nie.Bunny Kingdom speelt makkelijk weg, en is leuk voor volwassenen én kinderen. Ondanks dat de score op het bord vrij duidelijk lijkt, weet je écht pas wie er gewonnen heeft aan het einde van het spel. Je weet immers niet wat elk persoon nog in z’n handen heeft aan bonuspunten!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=230802
Azul
Er is één ding dat de makers van Azul héél goed doen. Oke, ze doen wel meerdere dingen goed, maar wat Azul voor mij zo’n iconisch spel maakt, zijn de speelstukken. In Azul verplaats je je naar het leven als tegelmaker in Portugal. Op tafel liggen een aantal groepjes van vier tegels. Uit dit groepje kies je alle tegels van dezelfde kleur om aan te leggen op je bordje. Heb je een rij vol, dan mag je een permanente tegel aanleggen op jouw muur.
Iedere speler heeft hetzelfde doel: diens muur zo mooi mogelijk maken. Maar pak je tegels die niet op je muur passen, dan worden het minpunten. Naarmate de rondes vorderen wordt het steeds lastiger om de juiste tegels te verzamelen. Daardoor kan je tactisch spelen en een andere speler opschepen met ‘afvaltegels’ die ze helemaal niet willen! Het is nét gemeen genoeg zonder je vriendschappen op het spel te zetten.
De tegels van Azul zijn daadwerkelijk prachtige steentjes, die voelen alsof je ze zó van de markt op Portugal hebt gehaald. Daardoor voelt dit spel erg hoogwaardig en ‘volwassen’. Alles voelt hoogwaardig en gewichtig, zonder dat het pretentieus is.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=148228
Splendor
Dit spel werd door mijn schoonouders zó vaak geleend, dat we ze een eigen versie cadeau hebben gedaan. In Splendor ben je een juwelenhandelaar. Het doel is de eerste speler te zijn die 15 punten verzamelt. Je kunt edelstenen verzamelen waarmee je kaarten koopt die als een permanente +1 geldt voor een specifieke edelsteen. Zo vergroot je je koopkracht, en kun je de duurdere edelstenen kopen die ook punten opleveren.
De truc achter Splendor zit ‘m in het kopen van de kaarten in het midden. Want jij bent misschien aan het sparen voor die ene robijn, maar je buurman koopt ‘m nét voor je neus weg. Tja, dan moet je je plannen omgooien. Het blijft bij mijn schoonouders nooit bij één potje Splendor. Je zet het makkelijk op en speelt het spel in een half uurtje uit.
Wist je dat er ook een Pokémon versie van Splendor is? Hier lees je hoe je die op de kop kan proberen te tikken!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=217372
El Dorado
In De Zoektocht naarEl Dorado bouw je een deck waarmee je door de jungle, over het oerwoud en door niemandsland heen racet om als eerste bij de gouden stad El Dorado aan te komen. De kaarten die je in je hand hebt, zijn zowel goed voor acties om te bewegen, als om nieuwe kaarten te kopen. Dus je moet goed balanceren tussen vooruit lopen op het bord, en je hand uitbreiden. Want het lijkt misschien alsof je tegenspeler meteen heel hard vooruit rent, maar met de juiste kaarten haal je ze met gemak in!
El Dorado is een van de (naar mijn mening) meesterwerken van Reiner Knizia. Het maakt iets wat in eerste instantie abstract aanvoelt (deck building) behapbaar én leuk! Je bent niet bezig met puntjes produceren, je bent aan het racen. Daardoor kan je dit spel met bijna iedereen spelen. Er zijn inmiddels talloze uitbreidingen voor en in ons recente interview met Reiner Knizia hintte hij naar een nieuwe versie die in de pijplijn zit. Daardoor kan je er ook op vertrouwen dat De Zoektocht naar El Dorado voor vele jaren speelplezier gaat zorgen.
Jouw beurt!
We hebben nu tien spellen op een rij gezet, waarmee je aan kunt komen bij je ouders. Spellen waarvan ik denk dat bijna iedereen ze wel leuk vindt. Maar ik ben nu benieuwd, welk spel ontbreekt er in dit overzicht? Laat het hieronder weten in de reacties!
Wij moesten even in onze armen knijpen, toen we te horen kregen dat we dé Reiner Knizia mochten interviewen. Voor wie hem nog niet kent, Reiner is de bedenker van meer dan 800 bordspellen. Regenwormen, Lost Cities, De zoektocht naar El Dorado, Ra en zo dus nog een hele waslijst. Wij waren benieuwd naar de man achter al deze veelgespeelde spellen!
Het interview met Reiner Knizia vond plaats in het Engels. Voor de volledigheid willen we vermelden dat we zijn antwoorden dus hebben vertaald naar het Nederlands.
Yorom en ik zaten zenuwachtig in een online meeting naar elkaar te staren. We zouden over enkele ogenblikken een van de grootmeesters in de bordspelwereld spreken: Reiner Knizia. Het eerste dat opvalt wanneer Reiner inlogt, is zijn welbekende rode strikje. In de achtergrond zagen we een ladekast vol met onuitgebrachte mechanieken, waar Reiner nog aan sleutelde. Aan de andere kant stonden meerdere awards die de beste man inmiddels verdiend heeft. Er verscheen een glimlach, we stelden ons voor en de zenuwen waren in één klap weg.
Reiner Knizia is in eerste instantie een enthousiasteling, net zoals jij en ik. Een man die leeft voor bordspellen, geniet van bijzondere mechanieken en dol is op het spelen van een spelletje. Aan de andere kant merk je dat hij écht leeft voor het bedenken van nieuwe mechanieken. Hij aanschouwt het maken van een nieuw bordspel als een soort puzzel. En terwijl we aan het praten waren, voelde het alsof hij ons meenam in dat denkproces.
Lees het interview onder de afbeelding >
Foto: Flip met een Knizia-strikje! | Ontwerp door Isa
Geen jaloezie, maar een drijfveer
Ondanks de omvang van zijn oeuvre vroegen Yorom en ik ons toch af of ook Reiner Knizia nog jaloers kan worden van een ander ontwerp. “Ik kom regelmatig prachtige spellen tegen op beurzen”, vertelt Reiner. “Het eerste wat dan opvalt is de presentatie van zo’n spel. Dát moet lokken. Ik kom ook weleens spellen tegen die dan mechanisch lijken op iets dat ik zelf heb ontworpen, maar veel beter is gepresenteerd. Dat motiveert me om nog eens een blik te werpen op mijn eigen spellen. Ik moet zorgen dat mijn spellen niet alleen mechanisch goed in elkaar zitten, ze moeten ook goed presenteren.”
Reiner verkoopt zijn bordspelideeën aan uitgevers over heel de wereld. “Ik geloof dat een spel alleen goed landt, als de bedenker en uitgever goed samenwerken. Ik doe mijn best om mijn spellen zo perfect mogelijk af te leveren, en dan moet de uitgever daar een perfecte presentatie omheen bouwen. Als een van ons niet genoeg z’n best doet, zal het spel geen lange levensduur krijgen. Dat is natuurlijk erg vervelend, zeker omdat ook mijn naam op de doos staat.”
Samenwerken met uitgevers
Een bekend voorbeeld dat Reiner naar voren haalde, is het spel L.A.M.A. “Toen ik het aan de uitgever presenteerde, heette het Mosquito. Maar muggen zijn niet zulke sympathieke dieren. De uitgever kwam met het idee om voor lama’s te gaan. Ik denk dat die verandering een groot verschil heeft gemaakt in het succes van het spel; zo’n samenwerking is fijn! Het liefst kies ik een uitgever uit die op zo’n manier met me samenwerkt. Dan weet ik zeker dat zij ook hun steentje bijdragen om een zo perfect mogelijk spel uit te geven.”
Reiner werkt zijn spellen bijna compleet uit, voor hij ze aan een uitgever presenteert. “Als zij akkoord gaan, en ermee aan de slag gaan, laat ik het proces los. Zodra de uitgever klaar is om te drukken, neem ik nog een kijkje. In de ideale wereld knik ik dan alleen ‘ja’, maar dat gebeurt helaas niet zo vaak. De grootste drempel? Een goed regelboekje schrijven. Ik heb daar de afgelopen 40 jaar veel werk in verricht. Eerlijk gezegd is dat niet het werk dat ik graag doe, maar wel het werk dat belangrijk is voor het spel.”
Lees het interview onder de afbeelding >
Een greep uit Knizia’s oeuvre | Foto: Yorom
Niemand wilde Regenwormen uitgeven
“Je weet nooit zeker of een spel een succes gaat worden”, vertelt Reiner. “Je kan jaren werk in een spel stoppen, en nog zo je best doen om het perfecte spel af te leveren, maar je weet nooit of het gaat lukken. Ook ik heb een gezonde dosis geluk nodig om succes te hebben. Positieve eerste recensies zijn ook belangrijk.”
Sommige themas zijn succesvoller dan anderen. “Een Lord of the Rings spel heeft de naam natuurlijk al mee. Voor zo’n spel zijn de verwachtigen al gelijk wat hoger en heb je gelijk een grote hoeveelheid aandacht. Sommige spellen zoals L.A.M.A., Regenwormen en Lost Cities, verwacht je niet zoveel van en ontploffen ineens. De grap is, ik heb jarenlang gezocht naar een uitgever voor Lost Cities en Regenwormen. Niemand had interesse! Maar dat betekent niet perse dat het spel slecht is. Ik ben blij dat ik daarmee heb doorgezet. Ik wist zeker dat het een goed spel was, en dat blijkt!”
Benieuwd naar de beste spellen die Reiner Knizia uit heeft gebracht? Yorom heeft hier de tien beste voor je op een rijtje gezet!
Reiner Knizia’s onverwachte flops
“Sommige spellen zijn niet zo populair als ik zelf had gehoopt. Vaak geef ik ze dan later nog eens een kans met een ander thema, of een andere draai. We hebben een aantal klassieke spellen zoalsEufraat en Tigris, Samurai en Amun-Re; die werden gelijk populair en zijn ook nu nog succesvol. De Veilingmeesters van Amsterdam is zo’n spel waarvan ik meer had verwacht. Daar kijk ik dan een paar jaar later nog eens naar en dan breng ik het opnieuw uit met een nieuw thema.”
Maar kunnen we dan een nieuwe versie van De Veilingmeesters van Amsterdam verwachten? “Volgend jaar komt er een nieuwe versie uit. Ik vervang dan wat dingen, voeg er iets aan toe. De grote veilingklok wordt vervangen voor iets anders. Een nieuwe generatie spelers krijgt het dan in handen. Hopelijk sluit het nu wel aan.”
“De tijden zijn natuurlijk ook veranderd wat betreft de presentatie van bordspellen. De nieuwe Veilingmeesters van Amsterdam gaat uitkomen via Kickstarter bijvoorbeeld. Daardoor kunnen we investeren in mooiere onderdelen en het spel een hele andere start geven. De vorige keer dat Veilingmeesters uitkwam, bestond Kickstarter nog niet. Dus ik ben benieuwd wat dat gaat doen.”
Ontwerpprocessen en voortborduren
Er wordt weleens gezegd dat Reiner Knizia in trilogieën werkt. Een tile-laying trilogie met Eufraat en Tigris, Samurai en Through the Desert of een veiling trilogie met Ra, Modern Art enMedici bijvoorbeeld. Maar niks blijkt minder waar. “Ik ben er niet op die manier mee bezig. Wanneer ik me verdiep in een onderwerp als tile-laying, dan graaf ik naar schatten binnen dat onderwerp. Ik duik ineens een oud-Griekse schat op, en ga daarmee aan de slag.”
“Door steeds verder en dieper te graven in hetzelfde genre, kan ik meerdere spellen maken die daarbij passen. Mensen die veel van bordspellen weten, zien dat dan als een trilogie, maar voor mij is het puur wat ik op dat moment opduik. Ik heb daardoor ook geen designer’s block, omdat ik eigenlijk nooit naar een blanco vel hoef te kijken. Ik heb zo veel ideeën waar ik mee aan de slag kan dat ik eigenlijk nooit na hoef te denken over waar ik nu aan wil gaan werken.”
Iets wat we de laatste tijd steeds vaker zien, is dat Reiner ook steeds vaker voortborduurt op zijn oude spellen. Wanneer een uitgever daar om vraagt, of als hij, zoals hij dat zelf zegt, een nieuwe schat heeft gevonden. “Ik wil mezelf niet kopiëren, en ook voorkomen dat mensen straks zeggen dat ik geen ideeën meer heb. Dat zit mijn ontwerpproces soms ook in de weg. Dan heb ik een mechaniek gevonden dat ergens goed bij past, maar dat laat ik gaan omdat ik het al voor een ander spel heb gebruikt. Daarbij wil je als ontwerper ook nooit een ander kopiëren, je wil je spelers immers iets nieuws geven.”
“Aan de andere kant wil je soms wel bewust een zusterspel maken, dat naast een ander sterk merk kan staan. Lost Cities en De Zoektocht Naar El Dorado hebben bijvoorbeeld nieuwe versies die sterk lijken op het origineel, maar toch iets bieden dat het originele spel niet heeft. Ik haal daar ook veel plezier uit. Zo kunnen we een ouder ontwerp opnieuw onder de aandacht krijgen en zien dat mensen daar opnieuw mee spelen terwijl ze ook wat nieuws krijgen.
“We brengen ook niet zomaar een nieuw spel of een uitbreiding uit, er moet echt iets nieuws zijn. Met El Dorado, een deckbuilding spel, hadden we heel veel uitbreidingen kunnen maken, aangezien een deckbuilder zich daar goed voor leent. Maar we kozen er toch voor om daar terughoudend in te zijn, en in plaats daarvan een nieuwe stand-alone versie met The Golden Temples uit te brengen.”
El Dorado: De Gouden Tempels
“Ik mag dit misschien niet zeggen, omdat het nog niet aangekondigd is, maar ik heb zelf het verhaal van El Dorado doorontwikkeld met personages uit echte expedities. 999 Games heeft de licentie en waarschijnlijk gaat het als eerste in Nederland uitkomen, maar verder kan ik er nog niet zo veel over zeggen. We hadden het eerder al over het verschil tussen designer en uitgever; zij moeten de aankondigingen verder doen, maar ik kan wel een kleine teaser de wereld in helpen. En verder moeten we nog even geduldig zijn.”
We hebben 999 Games om een reactie gevraagd. Zij bevestigen dat er een nieuwe versie aankomt en geven ons zelfs mee: “Wij verwachten dat het half september bij ons binnenkomt”, aldus Daphne Molleman van de Marketingafdeling. We kijken er nu al naar uit!
Schatten, opgravingen en mythologie
Tijdens het gesprek met Reiner Knizia valt ons nog iets op. “Ik bespeur in ons gesprek wel dingen als graven en schatten als terugkerend thema. Is dit een thema van een van de spellen waar je momenteel aan werkt”, vraagt Melt. Reiner lacht en kijkt een beetje betrapt. “Ik vind geschiedenis fascinerend”, antwoord hij. “Ik heb al zoveel spellen gemaakt over Rome en Egypte, dat ik inmiddels een verbod heb op dat onderwerp. Archeologie is nu mijn nieuwe obsessie, er ligt een wereld vol fascinerende onderwerpen begraven.”
“Kort antwoord, ja. Er ligt hier een spel waar ik het niet over mag hebben, met een fascinerend verhaal. Het gaat over geschiedenis, avontuur en ook over graven. Ik heb er nu al een half jaar niet aan gewerkt, maar ik heb een paar nieuwe ideeën waar ik aan werk. Dat is mijn droom – geef me een maand om hieraan te werken!”
Roll & Write Knosos
“Het genre roll and write is zo’n schat waar ik nu naar blijf graven. Een van de uitgevers wil meer roll and write-spellen uitbrengen. Dat thema past goed bij schatgraven. Je neemt steeds een stapje verder en vindt dingen. Het spel heeft nu de werktitel Knosos. Je speelt van opgraving naar opgraving, met elk unieke eigenschappen. We hebben al wat verschillende opgravingen gemaakt, maar Knosos is het klapstuk! Daar vind je uiteindelijk het labyrinth en de minotaurus. “
Voor inspiratie kijkt Reiner naar het échte leven. “Ik ben op zoek gegaan naar bekende opgravingen, en las over onderwerpen die me weer op nieuwe ideeën brachten voor nieuwe levels. Maar ik heb hier nu al teveel over verteld!”
Het ontwerp achter Marabunta
Als je het aan Yorom vraagt, is Marabunta een bijzonder spel waarin allerlei spelmechanieken samenkomen. Maar hoe is dat spel tot stand gekomen? “Ik ben altijd op zoek naar nieuwe ontwerpen, bij Marabunta begon dat met ‘kiezen of delen’. Eén iemand snijdt de taart en de ander mag kiezen welk stuk ze willen hebben. Een heel bekend systeem, en ik vroeg me af hoe ik daar een spel van kon maken.” Marabunta stond op de planning om een merk te worden met meerdere titels. “Helaas is het erg lang uitgesteld, en de pandemie zorgde ervoor dat het bij één spel is gebleven. Toch zie ik een hoop potentie binnen dit mechanisme.”
“Ik wilde een roll and write spel maken, waarbij twee spelers op hetzelfde bord speelden. Meestal zijn roll and writes erg solitair, maar nu heb je ineens een fascinerende interactie doordat je op hetzelfde bord werkt. Er zijn veel momenten in het spel waarop je je medespeler helemaal niets gunt, maar je niet echt een keuze hebt.”
Zo ook Pick a Pen: “Natuurlijk hadden we gekleurde dobbelstenen kunnen toevoegen. Maar een potlood heeft ook zes kanten. Ik ben echt trots op het idee, het is zo simpel, maar als je er nu naar kijkt is dat simpele idee de basis van een reeks spellen geworden! Pick a Pen gaat inmiddels naar Amerika toe. Zo’n idee als dit moet je zorgvuldig mee omgaan. Goede ideeën zijn zeldzaam, die moet je niet verspillen.”
Lees het interview onder de afbeelding >
Marabunta cover en onderdelen | foto: Yorom
Bordspellen over 10 jaar
Yorom en ik realiseerde ons dat ons interview bijna ten einde was, maar de nieuwsgierigheid was groot; hoe ziet Reiner Knizia de toekomst van deze hobby ontvouwen. Hij moet lachen als hij de vraag hoort, “Natuurlijk stellen jullie me deze vraag als laatste – deze heeft het langste antwoord! Ik ben echter wel altijd een beetje bang voor deze vraag, aangezien er namelijk niet echt een goed antwoord op is.”
“Over tien jaar zullen er ongetwijfeld nog veel bordspellen worden gespeeld. Of zijn dat famous last words? Spellen zijn een spiegel van de tijd waarin we leven, en overal waar je kijkt zie je digitale middelen. Voor mij maakt het niet uit of ik op een bedrukt speelbord speel of op een digitaal bord, dat is enkel een manier van presenteren. Ik denk dat bordspellen daarin gewoon mee zullen gaan met de tijd. Als we naar trends kijken, dan zie je dat het gewoon geluk is.”
“Maar goed, uiteindelijk zijn de echt succesvolle spellen de leuke uitzonderingen. Het is dus vrijwel onmogelijk om te proberen om te voorspellen en te analyseren wat over vijf jaar populair is. Maar goed, het zou ook maar saai zijn als ik het altijd wist. We kunnen alleen maar rondgraven en kijken wat voor schatten we opduiken.”
Seizoen één van Amsterdam Board Game Design is van start. Een goed moment om de drie spellen die ze nu in hun (zeer succesvolle kickstarter) aanbieden eens onder de loep te nemen! Full disclosure, we hebben de drie prototypes ontvangen ter review, én we hebben de Kickstarter zelf gebacked. Dit vinden wij van Time Zoo, Grachtenpand en Bable!
Mijn favoriet is veruit Grachtenpand. Zo, dat is een statement. Waarom? Omdat ik dol ben op bordspellen die iets doen wat ik nog niet eerder heb ervaren. Er zullen ongetwijfeld spellen zijn die hier erg op lijken, maar ik ken ze (nog) niet. Zet ze in de comments hieronder, ik wil ze graag eens uitproberen! Goed, laten we eens een kijkje nemen naar de drie spellen in deze Kickstarter!
We hebben de officiële uitgaven nog niet getest. Zoals je kunt verwachten van prototypes, hebben deze nog een upgrade gekregen aan de hand van feedback die de uitgevers nog vóór de Kickstarter ontvingen. Daarom benoemen we de foutjes wel, maar rekenen we de spellen er niet finaal op af.
Time Zoo
Je reist terug in de tijd, naar het moment dat je als stagiaire voor een geniale paleontoloog werkte. Zij heeft dinosaurussen naar de toekomst gehaald en in haar dierentuin gezet. Maar net als in Jurassic Park zijn de beesten misplaatst. Deze wilde uitgestorven beesten terughalen is een echte klus voor de stagiaires, niet?
Je krijgt een aantal voedselkaarten waarmee je de verschillende dino’s kunt lokken. De dino’s zijn in te delen in carnivoren, omnivoren, herbivoren en piscivoren. Met bijbehorend voedsel voor elk van deze groepen. Elke keer als je een dino weet te lokken, krijg je de bonusactie van die dino én punten voor je eindscore. Zo eet een grote T-rex drie andere dino’s op, kun je een Triceratops extra veel voer geven om meer punten te scoren, en kan je met de Daeodon een kaart van een medespeler stelen. De dino’s die je kunt lokken, komen uit een poule in het midden. Daardoor is er maar een beperkt aanbod.
Lees verder onder de afbeelding >
Time zoo – Amsterdam Board Game Design / Foto: Melt Pels
Onze indruk:
Aan het eind van het spel kwam de vraag op tafel of we nog een potje konden spelen. Dat is niet mis, gezien we dit op een spellenavond met doorgewinterde bordspelers speelden. We zaten allemaal rond de 25-30 punten, dus er was geen groot verschil tussen de eerste en laatste plaats. Je legt dit spel snel uit. Tijdens het spelen moesten we wel veel kijken in het boekje, wat alle icoontjes betekenden. Elke dino heeft namelijk een eigen speciale actie en dat zorgde soms voor wat verwarring.
Ook waren er een paar regels niet helemaal duidelijk. Want hoe ‘kocht’ je een extra stagiair? En wat nou als je als dodofanaat alle dodo’s hebt? Krijg je dan nog éxtra bonuspunten? We verwachten dat deze vragen zijn beantwoord in het uiteindelijke spel dat via Kickstarter binnenkomt.
De illustraties zijn erg mooi, maar de icoontjes zijn niet allemaal even duidelijk. Gelukkig maakt het overzicht in het boekje veel goed. Nog een laatste dingetje: op het doosje staat Timezoo aan elkaar, maar online zien we TimeZoo, Time Zoo en Timezoo langskomen. Daar kan deze ex-journalist helaas niet omheen kijken…
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=404842
Grachtenpand
Wat ik zo tof vind aan Grachtenpand, is de Nederlandse trots, de uitstraling én het feit dat ik een soortgelijk spelelement nog niet eerder ben tegengekomen. In Grachtenpand ga je aan de slag als architect. Je bouwt je eigen pandjes, en scoort punten door aan bepaalde opdrachten te voldoen.
Zoals het Amsterdam betaamt, begin je met een winkeltje en bouw je de woning daarboven. Vervolgens eindig je met een prachtige dakgevel. Je scoort punten voor het aantal katten, zeemeeuwen en Amsterdamse vlaggen, mits het er genoeg zijn. Hoe je dat bepaalt? Dat hangt af van de winkel, én het dak. Daar staan namelijk opdrachten op. Oh, en elke bloemenbak met tulpen geeft je gelijk al een bonuspuntje!
Sommige grachten willen hoger zijn dan hun buren, anderen willen gelijk zijn, of een specifieke hoogte hebben. Er zijn panden die vol zitten met katten, anderen willen alleen maar vogels voor de ruiten. Je krijgt ook nog bonuspunten voor de grootste aaneengesloten kleur.
Je start de ronde met vier kaarten, legt er één aan in je straat, en geeft vervolgens je hand door naar links. Voor je begint met je nieuwe hand, kies je zelf wat je trekt: een nieuwe winkel, een raam of een dak. Zo kun je beïnvloeden wat je gaat neerleggen, maar ook wat je aan je buren doorgeeft. Tijdens het spelen had ik regelmatig een hand vol met daken vast. Dat is nogal onhandig als je je grachtenpanden nog niet wil afmaken!
Lees verder onder de foto >
Grachtenpand van Amsterdam Board Game Design / Foto: Melt Pels
Onze indruk:
De regels van Grachtenpand zijn erg simpel. We hebben even geteld: er staan in totaal 25 zinnen in het boekje, en dat is voldoende! Je kunt een rondje meekijken en bijna direct uitvogelen hoe je dit moet spelen. Je hoeft ook niet op je beurt te wachten, want iedereen speelt simultaan.
Daarom is Grachtenpand mijn favoriet. Een vlot en prachtig spel, dat de liefde voor de Nederlandse architectuur nabootst. Ik zie dit spel al liggen in de souvenirwinkels op Schiphol. En als ik vrienden uit het buitenland over de vloer krijg, ga ik dit spel zeker op tafel leggen.
N.b. Walking in Burano, een soortgelijk spel dat wat wegheeft van Grachtenpand, is ook bekend bij ontwerper Zach Hoekstra. Hij begrijpt de vergelijkingen. Echter heeft Grachtenpand een eigen identiteit door het drafting-mechanisme. Die maakt Grachtenpand ook iets tactischer dan Walking in Burano.
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=404845
Bable
Dit coöperatieve spel vind ik goed bedacht. Je mag namelijk je eigen acties niet uitvoeren, maar delegeert die naar andere spelers. Een van mijn ergernissen met coöperatieve spellen, is dat de doorgewinterde spelers de meeste beslissingen nemen. Bij Bable is dat niet het geval.
In dit spel geeft elke speler om de beurt twee opdrachten aan diens medespelers. In je hand heb je een aantal woorden, die ook dicteren welke acties je mag uitvoeren. Je bent in dit spel dus aan het uitvogelen welke woordkaarten een speler heeft, zodat je ze de opdracht kan geven om de toren te bouwen.
Naast dat je dus voor vier spelers hun actiewoorden moet onthouden, moeten ze ook de juiste grondstoffen hebben om de toren te bouwen. En om het nóg moeilijker te maken, kan het zijn dat het woord dat je voor ‘bouwen’ had, tijdens je beurt ineens veranderd.
Lees verder onder de foto >
Kaartspel Babel, Amsterdam Board Game Design. Foto: Melt Pels
Onze indruk:
Zo weinig uitleg als Grachtenpand nodig heeft, lijkt er bij Bable bij te komen. Dat doet overigens niet af aan het spel! Want Bable is, na een uitleg met veel blikken in het boekje, echt een tof coöperatief spel. Tijdens het spelen ervaarden we veel frustrerende momenten, waarbij we niet doorhadden dat een van de spelers hun woord voor ‘bouwen’ hadden veranderd. Ondertussen zag je de ideeën stapel steeds een beetje slinken. En als die stapel op is, verliest het hele team.
Bable is echt heel slim bedacht. Ik ben ook heel erg benieuwd naar de andere spellen die Bart de Jong bedenkt. Ik hoop dat we nog veel meer van dit soort spellen uit zijn brein mogen proberen!
Retrieving and displaying data from https://boardgamegeek.com/xmlapi2/thing?id=404846
Dit is je kans
Dus, ben je overtuigd? Wil je deze fanatieke bordspelmakers een handje helpen? Dan is dit je kans. Want de Kickstarter heeft het minimale bedrag allang gehaald! Je kunt nog kiezen om één van de drie, of alle drie de spellen te backen. Dan ben je een van de eerste die het spel in huis heeft. Wij krijgen géén commissie, en zijn niet betaald voor dit artikel. We zijn zelf gewoon fan van lokale uitgevers! Wil jij met ons samenwerken? Neem dan eens een kijkje op deze pagina!
Welk spel spreekt jou aan? Laat het ons weten hieronder!
Heb jij ooit de droom gehad om je eigen bordspel uit te brengen? Dan brengen we je graag in contact met Amsterdam Board Game Design (ABGD). Een clubje bordspelontwerpers dat hun zelfontworpen bordspellen test op beurzen en congressen, evenementen organiseert voor iedereen die een eigen bordspel wil ontwerpen, en nu middels verschillende seizoenen bordspellen gaat uitbrengen!
Lees verder onder de afbeelding >
Seizoen één van Amsterdam Board Game Design. Foto: Melt Pels
Eerder spraken we al met Ruud Nederpelt, één van de mannen achter ABGD. Hij vertelde ons toen dat ze bezig waren met het opzetten van een gezamenlijke crowdfundingsactie. Die is nu live! De drie spellen zijn Bable, Grachtenpand & TimeZoo. “De bedenkers brengen het in eigen beheer uit, hebben ieder een eigen illustrator gevonden en behouden het ontwerp zelf in de hand”, vertelde Ruud ons. En als dit seizoen een succes wordt, volgen er mogelijk meer!
Ik wil meedoen!
We begrijpen het maar al te goed, dat een succesvolle campagne als deze oproept tot enthousiasme. Goed nieuws: je kunt je gewoon melden in de Discord van ABGD! En wat leuk is: dan kun je ook de voortgang van andere nieuwe spellen volgen. Wie weet zit de nieuwe Knizia wel in je verscholen.
Wij zijn dol op Nederlandstalige uitgevers, al helemaal op zij die hun dromen verwezenlijken! Daarom delen we dit graag met jullie. Neem een kijkje op de pagina! Wij hebben in ieder geval al gebacked!
Drie van de vier spellen die meedoen met Seizoen Eén van de crowdfunding. Foto: Melt Pels
We gebruiken technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Op onze website vind je Google Adsense en een aantal ‘domme’ advertenties die passen bij het thema Bordspellen. Voor Google Adsense wordt je cookie gebruikt om je passende advertenties te tonen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen we gegevens zoals bladeren, gedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Cookies weigeren heeft géén negatieve impact op de website.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
