Welke uitbreiding voor El Dorado is het beste?

door Yorom | dec 3, 2024 | Mee in de Nieuwsbrief, Bordspel reviews

De Zoektocht Naar El Dorado gaat waarschijnlijk nooit mijn verzameling verlaten. Ik krijg echter ook vaak de vraag welke van de vier uitbreidingen voor El Dorado nou het leukste is, dus dat ben ik uit gaan zoeken! Na een vergelijking van Azul en Root uitbreidingen is het nu tijd om een goede blik op El Dorado te werpen. Welke is het beste, en welke kan je beter links laten liggen? Tijd om erachter te komen!

Oh ja, en ik zoek uit hoe het is om een potje El Dorado met alle uitbreidingen tegelijk te spelen. Ik weet immers waar jullie echt naar op zoek zijn.

Wat is De Zoektocht naar El Dorado precies?

Ik kocht dit spel een paar jaar geleden op aanraden van onze meest bekende concurrent, en sindsdien heb ik El Dorado met heel veel verschillende mensen gespeeld. Mijn partner (die spellen wel leuk vindt, mits ze niet te lang duren), serieuze gamers op de spellenavond, en mijn schoonfamilie (die afgelopen jaar Codenames ontdekt hebben). Mijn schoonouders vonden het zelfs zó leuk dat ze hem inmiddels zelf ook gekocht hebben. De Zoektocht naar El Dorado is een race-spel waarbij je zo snel mogelijk van de start naar het einde van een jungle wilt racen. Dit doe je door kaarten te spelen, en nieuwe kaarten te kopen voor in je deck. Tijdens het spel gaan spelers dus ook een ander deck krijgen, en gaan de decks radicaal van elkaar verschillen. Ben jij de eerste die het einde van de jungle haalt, dan win jij het spel en wellicht ook het recht om schatten van een inheemse stam te roven ofzo, daar is het boekje niet zo duidelijk over. Anyway.

De lol van El Dorado zit hem erin dat je tijdens het spel steeds moet kiezen om óf zo ver mogelijk te lopen, óf je kaarten te gebruiken om nieuwe kaarten te kopen. Daarnaast moet je ook goed nadenken over welke kaarten je in je deck wilt doen (aangezien niet elke kaart even goed is) en welke kaarten je er weer uit wilt halen. De magie daarvan zit hem in het goed bepalen van je tempo; wanneer doe je wát? Is die kaart die ik nu wil kopen waardevol genoeg om een beurt over te slaan, of ga je toch nog een paar beurten verder proberen te rennen met de slechte kaarten waarmee je het spel begon? Heel leuk, en jaren later nog steeds de moeite waard! Dat gezegd hebbende is het wel zo dat het basisspel na een keer of tien weinig verrassingen meer voor je in petto heeft. Gelukkig maar dat er uitbreidingen zijn! Tijd om een grondig kijkje te nemen wat daar allemaal precies in zit.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Uitbreiding 1: Helden & Demonen

Deze uitbreiding is kort nadat het originele spel op de markt kwam uitgekomen. De pitch van deze uitbreiding is dat je nu kan spelen met vloeken en helden! En het is een volle doos – stapels kaarten, nieuwe kaarttegels, vellen met fiches en een hoop om te ontdekken. Alle nieuwe modules in deze uitbreiding lijken met de volgende vraag te spelen: “Wat wil je betalen om iets extra sterks te mogen doen?”

Module 1: vloeken – dit is de flagship-module van deze uitbreiding; waarschijnlijk is dit waar je de doos voor gaat kopen. Vloeken krijg je door op nieuwe, paarse vakjes op het bord te stappen. Deze kosten geen kaart om in te lopen, maar in plaats daarvan moet je een vloek-fiche pakken – oh nee! De vloeken zijn er in alle soorten en maten, en hebben één ding gemeen: je mag iets niet. Je mag geen groene kaarten meer spelen, of je mag geen kaarten meer kopen, of je moet zelfs blanco kaarten in je deck stoppen. Dat klinkt irritant (en dat is het ook), maar de vloeken zijn minder vervelend dan ze in eerste instantie lijken. Ze zijn meer een ergernis dan een molensteen die om je nek hangt. Ik ben fan van de vloeken, maar ik gebruik ze niet elke keer. Ik merk dat ik het leuk vind om het lot te tarten als ik een vloek pak, en dat het soms ook de moeite waard is. De nieuwe tegels hebben tunnels, dus het is het ook gewoon waard om twee vloeken te pakken als ik daarna vijf vakjes over mag slaan. Leuke toevoeging, maar niet voor élk potje.

Module 2: helden – bij deze module plak je een kamptegel aan het bord vast waar mensen eenmalig een extra sterk karakter kunnen kopen. Niet voor muntjes, maar voor één van de kaarten in je hand. Je krijgt dus eigenlijk twee voordelen voor de prijs van één – je krijgt een hele sterke kaart, én je bent gelijk van één van je troepkaarten af. Top natuurlijk! Ik gebruik deze module inmiddels elke keer dat ik El Dorado speel. Het maakt de route aan het begin wel wat voorspelbaar (aangezien iedereen een held wil pakken), maar dat is een prijs die ik graag betaal. Ik ben niet helemaal overtuigd van de parodieën van bekende figuren die op de kaarten staan, maar daar kan ik wel overheen stappen als ik daardoor een extra sterke kaart in mijn deck heb. Plus, het is ook leuk om je ene kaart met een eigen naam steeds weer voorbij te zien komen. Dan is het net of je vriendjes bent geworden met ze.

Module 3: huisdieren – dit is een hele kleine module, maar het is één van mijn favoriete. Iedere speler begint het spel met een huisdier in hun deck. Elk huisdier heeft z’n eigen symbooltjes en kan ook uit het spel gegooid worden om troepkaarten uit je deck te knikkeren. Ik gebruik deze module inmiddels elke keer, aangezien het een kleine toevoeging is waar iedereen vrolijk van wordt. Net als bij de helden is het bij de huisdieren heel makkelijk om een relatie op te bouwen met je kaart, waardoor de keuze van wanneer je het huisdier opoffert om je deck véél beter te maken vaak daadwerkelijk een pijnlijke keuze is. Superleuk, ik speel inmiddels niet meer zonder.

Module 4: marktkaarten – als laatste voegt deze uitbreiding nog vier nieuwe marktkaarten aan El Dorado toe: de Kanoër, de Sjamaan, de Geoloog en de Grotverkenner. Dit zijn alle vier echte toppers. De Kanoër is een welkome toevoeging en geeft je een goede kaart om door water te bewegen (aangezien de watervakjes het moeilijkst zijn om efficiënt over te steken). De Geoloog mag als enige kaart in het spel bergen oversteken, wat niks doet totdat het ineens alles doet. De Grotverkenner laat je elke keer dat je de kaart speelt een grotfiche pakken, wat qua kracht varieert tussen “oh, oké prima” tot “holy moly dit is sterk”. De Sjamaan, als laatste, laat je twee vakjes oversteken in ruil voor een vloek. Ik ben het minst gecharmeerd van de Sjamaan, maar alle andere kaarten zijn toppers. Wederom een module die ik eigenlijk altijd gebruik (behalve de Sjamaan, die gebruik ik alleen als ik ook de andere vloeken gebruik).

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Uitbreiding 2: Gevaren & Muisca

Deze uitbreiding heeft als thema het dieper verkennen van de jungle waar El Dorado zich afspeelt. Je leert daar de Muisca kennen (een stam die jou wel wil helpen om El Dorado te vinden), maar je moet ook steeds meer gevaren overleven. Alles van grote drommen krokodillen tot draaikolken en dodelijke tunnels passeren de revue!

Module 1: gevaren – de gevaren zijn een kleine module die een beetje ruis in je planning gooit. Je hebt nu een aantal tegels met daarop vakjes met een schedel erop, waar je niet stil mag staan aan het einde van je beurt. Zou dat toch gebeuren, dan mag je dat vakje niet in lopen. Het is een simpele toevoeging die eigenlijk niks doet tenzij het alles doet. Je kan deze vakjes eigenlijk min of meer negeren, tenzij je bijna klaar bent met bewegen. Los nog dat ik het heel grappig vind om stil te staan op het vakje na een gevaar (zodat niemand erlangs kan) zijn deze tegels eigenlijk niet zo indrukwekkend. Ik gebruik ze altijd voor wat variatie, maar ik zou hiervoor deze uitbreiding niet kopen.

Module 2: Muisca – de Muisca zijn de inheemse bewoners van de jungle waar je doorheen aan het racen bent tijdens een potje El Dorado. Net zoals de helden in Helden & Demonen hebben ook deze kaarten unieke namen. Daarnaast hebben ze ook een rode rand bovenaan de kaart, wat betekent dat je de kaart niet per se uit hoeft te spelen als je die op hand hebt. In plaats van de kaart uit te spelen of in je hand te bewaren, mag je de kaart open leggen en bewaren voor een volgende beurt. Je weet wel – sterke dingen. De sterkste kaart in het basisspel is de Kaartenmaker, aangezien je dankzij die kaart regelmatig extra mag bewegen. De Muisca doen een vergelijkbaar trucje, behalve dat je nu extra mag bewegen én dat je dat op precies het goede moment kan doen. De Muisca-kaarten zijn daardoor wel duurder dan een andere kaart die iets vergelijkbaars doet, waardoor ze minder sterk lijken. Maar als 15 jaar Magic the Gathering spelen mij iets geleerd heeft, dan is het dat je gratis kaarten en gratis acties niet moet onderschatten. Ik gebruik deze module altijd, al moet ik vaak wel uitleggen waarom ik deze module zo goed vind.

Module 3: tempels – de tempels zijn vier “checkpoints” waar je langs moet voordat je het spel kan winnen. Die vier tempels hebben elk een eigen kleur. Als je op de tempel stapt, moet je een kaart van dezelfde kleur uit het spel verwijderen en één van de fiches van die tempel pakken. Die fiches vormen samen een soort medaillon waarmee je El Dorado binnen kan wandelen aan het einde van het spel. Ik ga deze module waarschijnlijk niet meer gebruiken, omdat het de race in een fuik perst. Waar je voorheen nog min of meer verschillende routes kon kiezen om bij de finish te komen, gaan spelers als je deze module gebruikt allemaal min of meer op dezelfde manier naar de finish toe. Daar is toch niks aan? Ik ben wel fan van gratis kaarten uit mijn hand weggooien, maar de voordelen wegen hier niet op tegen de nadelen.

Module 4: krokodillen – de laatste module in deze doos, en het is een ander soort gevaar! Je krijgt met deze module een nieuw symbooltje om tijdens het racen op te letten – krokodillen. Je mag elke soort kaart gebruiken om een vakje met krokodillen in te lopen, zolang die kaart maar precies zo veel symbolen produceert als dat er krokodillen op je vakje staan. Staat er één krokodil op, dan mag je alleen met een kaart die precies één symbool produceert (bijvoorbeeld één roeispaan) dat vakje op lopen. Ik ben groot fan van deze module, en gebruik hem dan ook elke keer. Het is leuk om voor een bepaald stuk van je race helemaal anders na te moeten denken over de kaarten die je in je deck hebt zitten. Waar je normaal gesproken zo snel mogelijk van al je lage kaarten af wilt zijn, moet je ze nu nog even bewaren, zodat je de krokodillen goed door kan lopen. Dat gezegd hebbende zou ik deze uitbreiding niet kopen voor deze module. Het is een leuke toevoeging, en eentje die je bij elk potje kan gebruiken, maar hij voelt niet noodzakelijk. Een welkome extra, in plaats van een hoofdrolspeler.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Uitbreiding 3: Draken, Schatten & Mysteriën

Deze uitbreiding speelt met mysteriën en geheimen. Delen van de kaart zijn onbekend door de dikke mist die er hangt, er zijn nu ineens ronddwalende draken die de jungle onveilig maken, en er duiken ineens overal op de kaart schatten op waarmee je het spel vroegtijdig kan winnen! Deze uitbreiding probeert de bekende formule van El Dorado dus op zijn kop te zetten, maar hoe goed slaagt het daar daadwerkelijk in?

Module 1: draken – dit is de flagship-module van deze uitbreiding, en ik vind het helemaal niks! Vier van de tegels in je jungle beginnen nu met een slapende draak erop, en spelers maken deze draak wakker zodra ze de tegel waarop de draak slaapt betreden. Als je aan de beurt bent, kan je er nu ook voor kiezen om één van je kaarten te gebruiken om de draak te verplaatsen (in plaats van zelf te verplaatsen of een kaart te kopen). Maar waarom zou je dat doen? Nou, om andere mensen te blokkeren natuurlijk. Je mag namelijk niet bewegen als je op een vakje naast een draak staat. Ik vind hier niks aan joh. Elkaar blokkeren is deel van de lol van El Dorado, maar dat doe je normaal gesproken met je eigen poppetje. Deze draken zien er groot en flashy uit, maar uiteindelijk zorgen ze er alleen voor dat El Dorado, een strak spel waar je vaak wint met kleine marges, veel langer gaat duren. Ik heb dit nu een aantal keer gespeeld voor dit artikel, en ga het hierna nooit meer gebruiken. Deze module is niet voor mij.

Module 2: schatten – deze uitbreiding heeft schatten als tweede woord in de titel, dus je zou verwachten dat ze dan heel belangrijk zijn. Was het maar zo’n feest. De schatten zijn nieuwe fiches waarvan je er op elke tegel één neerlegt tijdens het klaarzetten van het spel – een instructie die, euh, een hoop aan de verbeelding overlaat. Als je op een schat stapt, mag je de prijs voor de schat betalen (vaak is dat meerdere kaarten uit je hand weggooien) om die schat voor je neer te leggen. Later in het spel mag je die schat dan inleveren om gratis twee vakjes te lopen. Je kan ze echter ook opsparen, want als je er vier hebt win je het spel! Het probleem met de schatten is dat ze vaak te duur aanvoelen. Drie kaarten permanent uit het spel verwijderen is nou eenmaal duur, aangezien de meeste spelers tijdens het spel al bezig zijn om hun deck zo dun mogelijk te houden. Twee gratis stapjes zetten is niet niks, maar voelt eigenlijk niet als een goede beloning voor de hoeveelheid kaarten die je weg moet gooien. Dan hoop je natuurlijk dat je genoeg schatten verzamelt om automatisch het spel te winnen, maar dat heb ik nog nooit zien lukken. De enige speler die daar écht kans op maakt, is de speler die vooraan loopt (aangezien die speler als eerste bij de schatten kan zijn), maar spelers die vooraan lopen willen liever focussen op “gewoon” de race winnen. Uiteindelijk doen de schatten dus niks: ze zijn niet aantrekkelijk als je vooraan loopt, niet aantrekkelijk als je achteraan loopt, en niet aantrekkelijk om een beetje mee te experimenteren. Deze blijven dus voortaan ook gewoon in de doos.

Module 3: mysteriën – de mysteriën, ook wel bekend als het laatste woord in de titel van deze uitbreiding, zijn grotendeels te negeren. Aan het begin van het spel leg je een mysterie-tegel op elke tegel van het bord, waarmee je een deel van het bord bedekt. Spelers die naast deze mysterie-tegel staan (afgebeeld als een soort mistbank), mogen de tegel omdraaien en zien daarna pas welke kaarten ze nodig hebben om de tegel over te steken. Ik kan me voorstellen dat spelers die El Dorado te strategisch vinden hier lol uit halen, maar voor mij voelde het grotendeels overbodig. De tegels hebben nooit écht radicale verrassingen erop, aangezien je er geen rekening mee kan houden wanneer je je deck maakt. Dat betekent dat je nooit écht verrast bent als je de tegel omdraait – het zijn altijd gewoon simpele vakjes die je met basiskaarten over kan steken. Dan blijf ik toch achter met de vraag wat het punt nou is. Als het geen echte verrassing oplevert, en de manier waarop ik naar mijn kaarten kijk niet écht verandert, waarom zou ik deze module dan gebruiken? En dus doe ik dat ook niet, deze blijft voortaan lekker in de doos.

Module 4: marktkaarten – deze uitbreiding heeft ook weer nieuwe kaarten om mee te spelen. In de doos vind je het Seinpistool, de Gids, de Metaaldetector en de Drakenfluisteraar. Waar de vorige twee uitbreidingen erin slagen om leuke, nieuwe kaarten toe te voegen die je altijd kan gebruiken, heeft deze uitbreiding helaas alleen maar kaarten die interacteren met de andere modules in de uitbreiding. De Metaaldetector raapt gratis een schat op. Met de Drakenfluisteraar mag je een draak verplaatsen. De Gids zorgt ervoor dat je wél een vakje uit kan bewegen als er een draak staat. Het Seinpistool laat je een draak op een vakje naar keuze neerzetten. Ik heb hierboven gezegd dat ik de modules uit deze uitbreiding eigenlijk nooit meer ging gebruiken, en dus mogen deze kaarten ook weer in de doos. Maar het is eigenlijk nog erger. Ik heb deze kaarten ook steeds in de markt gelegd toen ik de modules van deze uitbreiding ging testen, en drie van de vier kaarten in deze uitbreiding zijn niet één keer gekocht. De Drakenfluisteraar, Metaaldetector en het Seinpistool zijn zelfs niet eens gespeeld, ook toen ik het probeerde. Ik denk dat dat misschien wel genoeg zegt over het kaliber van deze kaarten.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

“Uitbreiding” 4: De Gouden Tempels

Eindelijk zijn we bij de nieuwste titel op de lijst! De Gouden Tempels is eigenlijk geen uitbreiding, maar een alternatief voor het basisspel van El Dorado. Dat voelt raar, maar het is iets dat je wel vaker ziet bij andere spellen. Het grote voordeel daarbij is ook dat De Gouden Tempels ook radicaal anders is dan het basisspel dat nu al jaren in de winkels ligt. Sterker nog, je hebt het basisspel niet eens nodig om De Gouden Tempels te spelen. Maar wat zit er dan allemaal in die doos?

Module 1: we vervangen het hele basisspel – de eerste module is ook gelijk een hele grote. Letterlijk alles aan het basisspel wordt vervangen – inclusief de soort race die je doet. Waar je bij de normale El Dorado je best deed om zo snel mogelijk van A naar B te lopen, moet je in De Gouden Tempels proberen om zo snel mogelijk drie edelstenen te pakken. Daarvoor moet je naar drie verschillende plekken op het bord lopen. Op papier lijkt dit sterk op de Tempels-module uit Gevaren & Muisca, maar het werkt veel beter bij De Gouden Tempels. De kaart is namelijk geen rechte lijn, maar een centrale hal waar drie kamers aan vast zijn geplakt. Spelers hebben hier dus wél die bewegingsvrijheid die ik zo belangrijk vind, aangezien spelers zelf mogen weten in welke volgorde ze de drie edelstenen verzamelen. Daarnaast zijn alle marktkaarten anders, zit er een nieuw symbool op de kaarten en de tegels (de toorts), en is je basisdeck anders. De Gouden Tempels voelt als een volgende stap, alsof het bedacht is voor mensen die het basisspel al honderd keer gespeeld hebben en op zoek zijn naar een compleet nieuwe ervaring in een bekend systeem. Ik dacht dat ik dat zou zijn, maar ik had elke keer dat ik De Gouden Tempels speelde moeite om een efficiënte route door de tempel te verzinnen. Uiteindelijk bleek ik toch de eenvoud van het basisspel te missen. Dat betekent niet dat De Gouden Tempels slecht is, maar het is voor mij wel tweede keus.

Module 2: Eldo’s – Eldo’s zijn een nieuw soort grondstof die je tijdens het spel kan verzamelen. Eldo’s gebruik je voor twee dingen: het kopen van kaarten, en het betalen van tol. Sommige tegels mag je pas betreden als je eerst een Eldo betaalt, en één van de drie stenen die je moet verzamelen kost een Eldo. Daarnaast kan je Eldo’s ook gebruiken als een muntje bij het kopen van kaarten, waardoor je met een of twee Eldo’s toch die dure kaart kan kopen die normaal buiten bereik zou zijn. Ik ben een fan van Eldo’s! Je merkt al snel dat spelers op zoek gaan naar Eldo’s om hun deck beter te maken en om alvast te plannen voor momenten later in het spel, wat ik een goed teken vind. Ze nemen niet zo veel brainspace in beslag, maar werken wel goed om het spel soepeler te laten werken. Top natuurlijk. Helaas werken ze wel alleen écht goed in De Gouden Tempels, waardoor ik ze niet zo vaak gebruik. Alleen De Gouden Tempels heeft vakjes waar je Eldo’s moet betalen, en Eldo’s zijn niet interessant genoeg als je er alleen nieuwe kaarten mee mag kopen.

Module 3: barricades – barricades zijn een nieuwe module in de nieuwste versie van De Gouden Tempels, en ze doen eigenlijk iets heel simpels: ze veranderen een tegel in éénrichtingsverkeer. Bij De Gouden Tempels moet je namelijk heen en weer lopen door de ruimtes. De barricades zorgen er echter voor dat je niet via dezelfde route de kamer uit kan als je erin bent gelopen. Dit was één van mijn favoriete modules in De Gouden Tempels, omdat ze op eenzelfde manier als de krokodillen in Gevaren en Muisca van je eisen dat je op verschillende manieren over je deck nadenkt. Waar je eerst makkelijk een kamer in kon lopen, merk je dat de weg terug ineens een stuk moeilijker is, omdat je nu langs een tegel met drie hakmessen moet – hoe ga je dát nou weer doen? Ook deze module doet helaas niets voor het basisspel, waardoor ik hem alleen gebruik bij De Gouden Tempels. Daar gebruik ik hem echter wel elke keer dat ik speel, aangezien ik dol ben op de wrijving die deze tegels creëren. Het geeft lekker stof tot nadenken in een spel waar je al honderden interessante keuzes mag maken.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

En wat nou als ik al die uitbreidingen tegelijk speel?

Kijk, dat moet je dus niet doen. Ik weet het, lieve lezer, het is zo verleidelijk. “Ik heb ze allemaal”, zeg je tegen me, “je zou ze vast wel kunnen combineren, toch?” Maar net als bij menig wetenschapper is de vraag niet of het kán, maar of je het móet doen. Voor mij was dit een gevalletje “eens, maar nooit weer”. Het hele gebeuren klaarzetten duurde drie kwartier. Alle modules uitleggen duurde nog veertig minuten. Het daadwerkelijke potje duurde bijna drie uur. Het sorteren en opruimen was ook nog eens een dik half uur. Er waren allemaal modules en regels en zaken om rekening mee te houden die eigenlijk maar één keer voorkomen. Er lagen zo veel kaarten in de markt dat we maar gewoon een dikke stapel van alles hebben gemaakt, en vervolgens liepen te klagen dat de kaarten die we nodig hadden niet te koop waren. Dit, lieve lezer, is allemaal antithetisch voor waar El Dorado normaal gesproken zo goed in is; waarom zou je jezelf dit aan doen?

Dat gezegd hebbende, ik ben wel blij dat ik het één keer gedaan heb. Je merkt dat het spel niet gemaakt is om het gewicht van zo veel verschillende spelregels en aanpassingen te dragen, maar dat ligt niet aan El Dorado – ze waarschuwen je er zelfs voor in het boekje. Dit was dan een keer een ontzettend lang potje El Dorado, maar het grote voordeel is wel dat El Dorado in de kern een leuk spel is. Je bent er nu dan wel choquerend lang mee bezig, maar het spel zelf is erg leuk – dan is het niet zo erg. We waren gelijk ook al bezig met de overgang van jungle naar tempel, wat betekende dat we al op zoek waren naar kaarten met toortsen nog voordat we bij de tempel waren. Er waren ook zat kaarten die niemand gepakt heeft (shout-out naar letterlijk alle kaarten uit Draken, Schatten en Mysteriën), maar dat heb je normaal gesproken ook. Aan het einde van de rit ben ik zeer verbaasd door hoe robuust het centrale systeem van El Dorado is, ook als je er 17 modules tegenaan gooit. Het piepte en het kraakte, maar de wielen zijn niet van de wagen af gevallen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

De Grote Uitbreiding Power Ranking van 2024

Nu we dat allemaal gezien hebben, is het tijd om een lijstje te maken van wat naar mijn mening de beste uitbreiding is. We gaan van laag naar hoog, om het spannend te houden.

4. Draken, Schatten & Mysteriën – dit is met afstand mijn minst favoriete uitbreiding. Het probleem is dat geen van de modules in deze doos essentieel aanvoelen. De draken zijn waarschijnlijk mijn minst favoriete module van alle uitbreidingen bij elkaar. De schatten voelen als veel gedoe voor relatief weinig beloning, en ik hou er niet van dat de regels zo lossig zijn over waar je ze mag neerleggen. De omgekeerde misttegels voegen niks toe aan het spel, en kunnen eigenlijk min of meer genegeerd worden totdat je er bent. Dat, en het feit dat er geen interessante kaarten bij zitten om “gewoon” toe te voegen, zorgt ervoor dat ik deze uitbreiding zelf nooit meer ga spelen.

3. Gevaren & Muisca – ik had verwacht dat dit mijn nummer één ging worden, maar dat komt vooral door hoe cool ik de Muiscakaarten vindt. Ik gebruik de gevaren en krokodillen eigenlijk in elk potje El Dorado dat ik speel, maar daar zijn ze vooral textuur; niemand is ooit weggeblazen door deze modules. Voeg daaraan toe dat ik de tempels eigenlijk nooit meer wil spelen, en dan kom je uit op een uitbreiding die toch lager staat dan ik had verwacht. Als de Muisca wat intuïtiever ‘goed’ waren, dan zou ik tegen iedereen zeggen dat ze deze uitbreiding moeten kopen. Nu kan ik hem alleen aanraden aan mensen die écht verzot zijn op El Dorado.

2. De Gouden Tempels – ik vond deze de eerste keer dat ik ermee speelde helemaal niks, maar inmiddels ben ik om. De Gouden Tempels is eigenlijk een nieuw basisspel, maar is ook goed te combineren met het originele spel om het tot een soort gigaspel te maken. Beide versies van El Dorado hebben hun voor- en nadelen, maar ik kan deze erg aanraden voor mensen die het basisspel inmiddels wel kennen. Het feit dat je ook kaarten uit De Gouden Tempels kan pakken om je markt mee op te frissen in het basisspel is een hele smakelijke kers op de taart.

1. Helden & Demonen – deze uitbreiding heeft me de eerste keer dat ik hem speelde heel blij verrast. Ik was in eerste instantie bang dat de vloeken niet zo veel voor me gingen doen, maar ze blijken daadwerkelijk interessante vragen te stellen. De kosten/baten-overweging van afsnijden door een tunnel of een gratis extra vakje bewegen in ruil voor een vloek is super interessant, en de andere modules zijn ook top! De huisdierenmodule gebruik ik inmiddels standaard, de nieuwe marktkaarten zijn vet leuk, en de helden voegen een coole nieuwe dynamiek aan dit spel toe. Echt een aanrader, ook als je niet elke keer tijdens je potje El Dorado met de vloeken wilt spelen!

Nu weten we het dus! Helden & Demonen is, in mijn optiek, de beste uitbreiding. Daar zitten de meeste modules in die je in elk potje El Dorado kan gebruiken, en met de vloeken kan je allemaal hele interessante dynamieken toevoegen. De Gouden Tempels is top, maar is dus vooral ook voor mensen die het basisspel al heel goed kennen. Gevaren & Muisca heeft de Muisca-module die ik altijd gebruik, en kleine dingen die je naar smaak kan toevoegen tijdens een potje El Dorado. Draken, Schatten & Mysteriën heeft eigenlijk niets wat de moeite waard is en kan wat mij betreft volledig genegeerd worden. En dat, lieve kijkbuiskinderen, is wat ik van de uitbreidingen vind. Hoog tijd om af te ronden, me dunkt.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

En wat is nu DE ULTIEME COMBINATIE?!

Ja, goede vraag. Voor het gemak ga ik er vanuit dat je alle modules kan gebruiken die we hierboven besproken hebben. Je moet het spel natuurlijk aanpassen op de spelers die bij je aansluiten, dus ik heb voor het gemak hieronder een paar recepten voor verschillende soorten combinaties die je kan uitproberen.

Met nieuwe mensen: het basisspel, en de huisdier- en heldenmodules uit Helden & Demonen. Als je nog nooit El Dorado gespeeld hebt, is het belangrijk dat je vooral lekker kennis leert maken met de basis. Het basisspel is namelijk al erg leuk van zichzelf, en biedt genoeg diepgang voor mensen die het nog helemaal moeten leren kennen. Maar waarom doe ik er dan toch twee modules uit Helden & Demonen in? Nou, deze twee modules bekrachtigen een belangrijke les over deck builders – je moet bereid zijn om kaarten uit je deck te gooien. De heldenmodule geeft je een aantrekkelijke reden om een kaart uit je deck te gooien, en de huisdiermodule geeft je later in het spel toegang tot een manier om meerdere kaarten uit je deck te gooien. Twee onmisbare middelen om mensen die les te leren! Plus, het is ook erg leuk dat mensen met asymmetrische decks beginnen.

Met mensen die het spel al kennen: het basisspel, alle modules uit Helden & Demonen, en alle modules uit Gevaren & Muisca (behalve de tempels). Gevaren & Demonen doet een hoop verschillende dingen die allemaal wat pit toevoegen aan een gemiddeld potje El Dorado. Sommige mensen gaan de vloeken niet leuk vinden, en dan zou ik ze er vooral uit laten, maar alle andere modules gaan (denk ik) een netto positief effect hebben op je spelplezier. De modules uit Gevaren & Muisca doen hetzelfde, terwijl ze ook weinig regeldruk toevoegen aan het spel. Het eindresultaat is dat je uiteindelijk een spel hebt wat fris aanvoelt zonder overweldigend nieuw te zijn.

Met mensen die keihard willen gaan: een verkorte versie van zowel het basisspel en de Gouden Tempels, met alle modules uit Helden & Demonen en de gevaren- en krokodillenmodules uit Gevaren & Muisca. Er staat achterin het regelboek voor De Gouden Tempels hoe je het basisspel en De Gouden Tempels kan combineren, met daarbij ook uitleg hoe je de vloeken kan toevoegen. Ik vond deze manier van spelen superleuk, al zou ik het niet dagelijks doen. Alle andere modules uit Helden & Demonen zijn relatief klein, en kunnen toegevoegd worden zonder de regeldruk sterk te verhogen. Datzelfde geldt voor de krokodillen- en gevarenmodules uit Gevaren & Muisca, en ik vind de extra vragen die ze oproepen tijdens het spel zeker de moeite van het toevoegen waard. Ik zou de Muisca hier zelf niet aan toevoegen, omdat je dan het risico loopt om feel-bad momenten te creëren als je de tweede helft van het spel ingaat. Daarbij is de markt al ingewikkeld genoeg als je zoveel verschillende kaarten erin hebt zitten, en de Muisca raken dan al snel ondergesneeuwd. Deze configuratie is, denk ik, de maximale hoeveelheid complexiteit die je aan El Dorado kan toevoegen zonder dat het systeem al te veel gaat piepen en kraken.

Wat ga ik nooit gebruiken: de Draken, Schatten & Mysteriën-uitbreiding. De modules voegen of te weinig toe, of hebben een netto negatieve uitwerking op de hoeveelheid lol die ik heb tijdens het spelen. Ik kan goed zonder, dank u zeer.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat ik verder nog kwijt wil

Er zijn ook nog twee promo packs met extra kaarten voor El Dorado, maar deze heb ik om een hele domme reden nog nooit getest. Ik kon ze alleen in het Engels vinden, en toen kwam ik er achteraf achter dat de Engelse kaarten nét een andere maat hebben dan de Nederlandse kaarten. Naast dat ze dan niet in de hoesjes passen die ik gebruik (want je moet bij dit spel om de vijf seconde je deck schudden) kon je ze daardoor ook heel duidelijk in je deck zien zitten – niet ideaal dus. Ik heb dan ook geen mening over de promo packs, aangezien ik ze nog niet heb kunnen spelen. En dat terwijl ik ze wel gewoon heb. Zucht.

De nieuwe versie van De Gouden Tempels is eigenlijk een heruitgave, het origineel komt uit 2019! Ik ben erg blij dat er nu ook een mooie, nieuwe versie is van De Gouden Tempels, aangezien de originele erg lelijk is. El Dorado heeft wat dat betreft überhaupt een interessante geschiedenis, aangezien er heel lang twee verschillende versies bestonden. De versie van El Dorado die je in Nederland kan krijgen is een alternatieve versie die pas later op de markt is gekomen. De originele Duitse versie heeft compleet andere artwork en kleinere kaartjes, en twee van de drie uitbreidingen die we besproken hebben (Gevaren & Muisca en Draken, Schatten & Mysteriën) zijn helemaal niet beschikbaar voor die versie van El Dorado. Toen ik dit uit ging zoeken, kwam ik er al snel achter dat het eigenlijk een redelijk saai verhaal is over rechten en marketing; daar ga ik je niet mee vervelen. Maar mensen in Duitsland kunnen dus gewoon twee van de vier dingen die we in dit artikel besproken hebben niet spelen. Bizar toch?

Wat vind jij?

Wat is jouw favoriete uitbreiding voor El Dorado? Ben jij een fan van uitbreidingen, of hou je het liever bij het basisspel? Welke van de modules die we hierboven besproken hebben, ziet er wat jou betreft het interessantst uit? Laat het me weten in de comments!