Als kersverse vader moet ik eraan geloven – ik heb ineens nergens meer tijd voor. Waar ik voorheen nog elk weekend met mijn vrienden over tafel gebogen zat, ben ik nu tussen de luiers en flesjes door vooral dutjes aan het doen. Gelukkig is de bordspelkater veel minder heftig dan verwacht, omdat ik een tijdje terug solo gaming omarmt heb. Luister even naar deze oude man in spé terwijl ik je uitleg waarom spelletjes in je eentje doen helemaal niet zo gek meer is.

“Solo gaming?! Bordspellen doe je toch alleen met andere mensen?!”

Deze reactie krijg ik vaak als ik mensen vertel dat ik ook solo bordspellen speel, en ik begrijp die reactie goed; ze heten in het Nederlands niet voor niks gezelschapsspellen. En eerlijk, ik vind het ook nog steeds het leukst om met anderen aan tafel te gaan zitten en de avond weg te spelen. Toch ben ik steeds meer gaan ontdekken dat solo gaming ook echt de moeite waard is! Net zoals veel anderen ben ik het gaan ontdekken tijdens de lockdowns in 2021 (#neverforget), en merk ik dat ik het nog steeds erg leuk vind. Laten we even wat redenen op een rijtje zetten!

Tekst loopt door onder de afbeelding >

Ze zijn ervoor gemaakt

Waar het concept “solo gaming” in eerste instantie het beeld van een eenzaam iemand boven een spel Monopoly bij me opriep, is dat tegenwoordig gelukkig niet meer het geval. Game designers hebben de afgelopen jaren steeds vaker al een solo variant standaard bij het spel inbegrepen! Uitgevers en ontwerpers zijn er een paar jaar achter gekomen dat bordspellen met een goede solo mode meer verkopen dan spellen zonder, waardoor je nu steeds meer spellen met goede solo regels op de markt ziet komen. Ook spellen zoals John Company, een negotiation game waar je het hele spel onderhandelt en deals sluit met andere spelers, worden uitgebracht met solo regels. En spoilers: de solo mode voor John Company is fantastisch!

Puzzelen voor gevorderden

Bordspellen die je samen met andere mensen speelt, gaan vaak over meerdere dingen tegelijk. Je bent bezig met het spel óp tafel (de stukken, de regels, welke acties kan ik doen) en het spel bóven tafel (wat willen zij, hoe ver zijn zij, kan ik speler A overtuigen om samen met mij speler B in elkaar te slaan). Solo gaming zet dat op zijn kop en veranderen de spellen vaak in ingewikkelde puzzels die steeds nieuwe vragen blijven stellen. Alsof de puzzelboekjes van je opa en oma ook ineens je lunchgeld afpakken; zo voelen goede solo games. Ze leggen de focus volledig bij het spel óp tafel, maar zorgen er ook voor dat het spel daar nieuwe en onverwachte dingen blijft doen. Echt een traktatie voor mensen die hun grijze massa aan het werk willen zetten!

Lekker even weg van een scherm

Mensen vragen vaak waarom ik niet gewoon mijn computer aanzet en daar ga gamen in plaats van solo een bordspel te doen; een terechte vraag! Ik ben echter juist solo gaming gaan proberen omdat ik graag achter mijn beeldschermen weg wilde zijn. Ik spendeer een flink deel van mijn werkende leven met mijn gezicht voor een beeldscherm, dus vind ik het fijn om met iets anders te ontspannen. Dat wil niet zeggen dat ik nooit video games doe, maar het is fijn om lekker een analoge optie te hebben. De optie om even met veel aandacht stukjes hout en kaarten te manipuleren, in plaats van pixels op een computerscherm.

Tekst loopt door onder de afbeelding >

Het is goed om mindful bezig te zijn

Mindfulness is een term die veel spirituele lading met zich meedraagt, maar betekent in de praktijk dat je de volle aandacht geeft aan wat je doet. Solo gaming is een goede manier om even met volle aandacht ergens mee bezig te zijn en tot rust te komen. Naast dat ze fijn zijn om naar te kijken en prettig zijn om vast te houden, zijn ze puur reactief; het bordspel werkt pas als jij ermee aan de gang gaat. Jij legt de onderdelen neer, jij rolt de dobbelsteen, jij verplaats de meeples en jij leest de kaarten. In wezen creëer jij met je handelen het spel, en daarom lenen bordspellen zich zo goed aan mindfulness; de kwaliteit van je spel is direct afhankelijk van de aandacht die je aan het spelen besteed.

Alle tijd van de wereld

Eens in de zoveel tijd veeg ik alle spullen van de keukentafel, zet ik een van mijn grote spellen op, maak ik een goede pot koffie en ga ik lekker een ochtend of een middag mijn brein breken. Ik neem zelden lange beurten als ik een bordspel met andere mensen speel, omdat ik het niet sociaal vind om iedereen lang op me te laten wachten. Ik vind wachten op andere mensen ook het minst leuke deel van een bordspel doen, dus wil ik anderen ook niet onnodig op me laten wachten.

Dat is bij solo spellen echter geen probleem, daar kan ik makkelijk tien minuten over een beurt nadenken zonder dat iemand anders daar last van heeft! Ik kan eindeloos kaartjes heen en weer blijven schuiven om tóch die zet te vinden die net wat beter is, zonder dat ik de kostbare vrije tijd van al mijn vrienden opeet. En ook dit hangt samen met mindfulness natuurlijk, want ook hier ben je lekker met volle aandacht iets aan het doen.

Meer leven in je collectie

Ik denk dat we allemaal spellen in de kast hebben staan die we vaker zouden willen spelen, in mijn geval bijvoorbeeld Pax Pamir en Cuba Libre; twee ingewikkelde spellen die daarnaast ook nog eens lang duren om uit te leggen en nog langer om te spelen. Het is moeilijk om mensen te vinden die dat meer dan eens in het jaar willen spelen, maar gelukkig hebben ze beide een hele goede solo mode! Zo kan ik ze toch spelen op momenten dat ik niet iemand kan vinden die daar zin in heeft.

Dat geldt ook voor meer toegankelijke dingen zoals Architecten van het Westelijk Koninkrijk of Concordia – spellen die ik héél leuk vind, maar niet wekelijks op tafel zet. Door de solo mode te spelen, komen ze vaker op tafel en kan ik mijn mooie spellen gewoon vaker spelen. Zeker nu er een kleine speler drie hier in huis rondloopt…

Tekst loopt door onder de afbeelding >

Zoals je hopelijk ziet, zijn er zeker redenen om een keertje in je eentje boven een bordspel te hangen! Het is immers ook doodnormaal om in je eentje achter de PlayStation te zitten, of met een puzzelboekje in je hand; waarom dan niet een bordspel? Niks mis met even de tijd nemen om te ontspannen voor wat analoog vermaak.

Als bonus heb ik ook nog wat aanraders! De beste tip is natuurlijk om even in je collectie te kijken of er spellen met solo regels zijn die je nog niet geprobeerd hebt, maar soms wil je gewoon wat nieuws proberen. Dit zijn, me dunkt, hele solide spelletjes voor zowel beginners en veteranen.

Kleine spellen (tussen de €10,- en €20,-)

Sprawlopolis (van uitgever Buttonshy Games, of Quined Games in Nederland)
Een puzzelspelletje met slechts achttien kaarten! Je probeert zo handig mogelijk een stad in te richten en tegelijkertijd aan drie doelen te werken waarmee je aan het einde van het spel punten kan scoren! Dit spelletje heeft veel diepgang voor hoe klein het is, en is ook met andere mensen samen heel leuk.

Grove (van uitgever Sideroom Games)
Nog een puzzelspelletje, waarbij je dit keer zo efficiënt mogelijk bomen in een boomgaard wil leggen. Op elke kaart staat een viertal bomen die je wil laten overlappen met dezelfde boom op andere kaarten, zodat de bomen steeds meer en meer vruchten dragen! Hier zit veel in met heel weinig onderdeeltjes, en speelt heel makkelijk weg in een lunchpauze of op een tafeltje in de trein.

For Northwood! (van uitgever Sideroom Games)
Een trick-taking game voor in je eentje! Je wil proberen de leiders in Northwood over te halen om je te helpen met… nou ja, van alles eigenlijk! Speel je kaarten op verstandige wijze om daarmee nieuwe powers vrij te spelen voor de volgende rondes. Er zit ook een boekje met een campaign bij waar het echte spel zich eigenlijk bevindt. Verslavend gemaakt en ontzettend schattig vormgegeven.

Medium spellen (tussen de €20,- en €50,-)

Warp’s Edge (van uitgever Renegade Games)
Je bent de piloot in een ruimteschip en hebt maar een beperkt aantal kansen om het grote moederschip te verslaan voordat de aarde aangevallen wordt! Verzamel upgrades en krachtige, nieuwe aanvallen om in zo min mogelijk rondes de vijand te verslaan. Dit spel werkt verbazingwekkend goed, en is daarbij ook erg verslavend. Wordt nog leuker met de Anomalies uitbreiding.

Final Girl (van uitgever Van Ryder Games)
Jij bent de laatst overlevende in een horror film, de “final girl”. Alleen jij kan de andere mensen redden en proberen om een breed scala aan monsters, moordenaars en andere maniakken te verslaan. Prachtig vormgegeven, met een heel bevredigende gameplay loop. Het is wel heel duur om álles van Final Girl te verzamelen, maar je kan het al helemaal spelen met de core box en één feature film. Er is een heel groot aanbod, dus er zal vast een horrorfilm bij zitten waar jij je in kan verliezen.

Cascadia (van uitgever White Goblin Games)
Winnaar van de prestigieuze Spiel Des Jahres en de Nederlandse spellenprijs, Cascadia is (naast een fantastisch puzzelspel voor met de familie) ook nog een heel goed solo spel. Elke beurt mag je een omgevingstegel en een dier in je groeiende tableau neerleggen om zo goed mogelijk aan een aantal scorecondities te voldoen. Lijkt op de grotere, beter uitgewerkte broer van Sprawlopolis. Plus, deze heb je misschien al gewoon in de kast staan!

Grote spellen (boven de €50,-)

Spirit Island (van uitgever Greater Than Games)
Jij bent een van de natuurgeesten op een niet-nader-te-noemen eiland, en jij probeert de bewoners te beschermen van een invasie van buitenaf. Breid je invloed uit, groei in macht en mogelijkheden, en verjaag zo de kolonisten van het eiland voordat het te laat is. Spirit Island is prijzig, maar is diep, complex en echt de moeite waard. Daarnaast kan je de moeilijkheidsgraad ook heel eenvoudig zelf bepalen, en heeft het een aantal sterke uitbreidingen.

Ark Nova (van uitgever White Goblin Games)
Jij bent de eigenaar van een dierentuin! Werk mee aan conserveringsprojecten, richt je dierentuin in voor allerhande exotische dieren en probeer je acties zo efficiënt mogelijk te gebruiken voordat het spel voorbij is. Dit is een van de meest bekroonde spellen van de afgelopen jaren, en is ook beschoren met een fantastische solo mode. Echt aan te raden voor de liefhebber, en wederom een spel dat je misschien al in de kast hebt staan!

Mage Knight (van uitgever WizKids)
Jij bent een Mage Knight, en hebt als opdracht om twee steden te… bevrijden? Vernietigen? Het spel laat dat een beetje in het midden. Maar goed, je speelt Mage Knight ook niet voor het verhaal – je speelt Mage Knight om zo sterk mogelijk te worden! Deels een avonturenspel, deels deck building, deels hand management en een groot deel ingewikkeld. Mage Knight is mijn favoriete bordspel ooit, en is het allerbeste in je eentje. Het basisspel is moeilijk te krijgen, maar als je op Marktplaats zoekt dan kan je die voor een hele redelijke prijs krijgen. Probeer die vooral eerst voor je de Ultimate Edition koopt.

Ga jij nu voor de eerste keer een solo spel proberen, of is dat je toch nog een brug te ver? Ben jij al een veteraan en heb ik iets belangrijks over het hoofd gezien? Laat het ons vooral weten in de comments hier beneden! Wil je nog meer solo gaming tips; neem eens een kijkje in de top 200 solo games van Boardgamegeek.com of in ons artikel met de top 10 solo games van 2023!