Ik hoorde de afgelopen maanden dat Stan van Rooijen, een oude bekende op onze bordspellenavond, een eigen spel uit ging geven bij Tucker’s Fun Factory. Inmiddels zijn wel maanden verder, en hebben we het eindresultaat van al zijn getest en gezweet in handen – Locus is een feit! Maar, heeft Stan met Locus een nieuwe ster in handen, of dreigt dit spel toch in de nachtlucht te verdwijnen? Laten we samen een kijkje nemen!

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Hoe speel je Locus?

Locus is een flip-and-write spel dat op een vergelijkbare manier werkt als bijvoorbeeld Fliptown of Welcome to. Spelers krijgen elk een eigen blaadje, en gaan proberen zo veel mogelijk punten te scoren door dat blad zo handig mogelijk in te vullen. Je mag echter niet zomaar invullen wat je wilt – je moet de vormen die je in wilt vullen eerst draften. Aan het begin van elke beurt worden er kaartjes met vormen opengedraaid gelijk aan het aantal spelers plus één (met vier spelers heb je dus vijf kaartjes). De vorm die je draft, mag je in het veld met dezelfde kleur als het figuur invullen. Is je stuk alle kleuren van de regenboog, dan mag je hem invullen waar je wilt!

De grap zit hem bij Locus in het feit dat je die vormen bij elk veld anders moet gebruiken. Het gele veld wil je bijvoorbeeld van links naar rechts opvullen, in het blauwe veld wil je die vormen zo hoog mogelijk stapelen, en bij rood wil je die vormen gebruiken om alle vier de veldjes helemaal op te vullen. Daarnaast probeer je dat ook handig te doen! Sommige velden hebben namelijk bonussen (zoals muntjes of twee blokjes in een ander veld) waardoor je alles nog handiger kan opvullen. Na een bepaald aantal rondes is het spel voorbij en wint de speler met de meeste punten!

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat is daar bijzonder aan?

De vijf verschillende velden bij Locus bieden alle vijf een interessante puzzel aan. Ik betrap mezelf erop dat ik bij dit soort spellen twee of drie van de velden vele malen interessanter vind dan de rest, maar dat is bij Locus tot nu toe niet het geval. Het is dan ook heel leuk dat de puzzels zo verschillend zijn, terwijl bij elke kleur wel gebruik wordt gemaakt van dezelfde set vormen. Terwijl de w-op-z’n-kant heel goed is voor het blauwe veld, ben je voor het groene veld eigenlijk steeds op zoek naar de twee-blokjes of de drie-blokjes-in-een-hoekje kaart. Super interessant, en leuk gedaan.

Vormpjes invullen is, naar mijn mening, vele malen interessanter dan getallen opschrijven. Locus pakt de inmiddels zeer veilig aanvoelende formule van spellen zoals Dobbel Zo Clever, en geeft daar een goede draai aan door volledig in te zetten op een ruimtelijk element. Het draaien van vormen is echter niet ingewikkeld, en je hebt na twee kaarten te pakken gelijk de gameplay loop van Locus in de vingers. Locus voelt daardoor bekend aan, maar heeft leuke twists die je op weinig andere spellen in dit genre terugziet.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

“Every time I get out, they pull me back innn”

Ik dacht dat ik klaar was met werkwoord-and-write spellen, ik dacht het echt. Bij Fliptown dacht ik “dit is maximum werkwoord-and-write, hierna ga ik niks meer nodig hebben”. En toen was daar Locus. Ik kan het niet ontkennen; Locus heeft mij heel blij verrast. Het speelt gewoon zo soepel weg, en de solo mode is heel erg bevredigend. Het is inmiddels het spel wat ik de afgelopen maanden het vaakst heb gespeeld, omdat het eigenlijk overal makkelijk tussen past. Het gaat mee naar restaurants, het word na een ander spel gespeeld, en het mag als korte pauze als ik thuis druk aan het werk ben. Hoe komt dat dan; hoe is Locus anders dan de andere werkwoord-and-writes die ik thuis heb liggen?

Locus positioneert zich als een interessante combinatie van Dobbel Zo Clever en Silver and Gold. Het heeft het sprokkelen naar combo’s en specialiseren in kleurvelden van Dobbel Zo Clever, en het heeft het gokken op figuren en ruimtelijk puzzelen van Cartographers. Dat is strikt genomen niet anders dan die spellen – ik kan hier niet doen alsof Locus baanbrekend is terwijl ik zeg dat het twee andere spellen in een blender is. Maar Locus is wel veel lekkerder om te spelen dan die andere spellen. Het heeft alle delen van die spellen die niet lekker lopen of net wat hortig aanvoelen eraf gepoetst, zonder dat je moeilijke beslissingen of straf voor je eigen hubris kwijtraakt. En dat is een groot compliment – Locus lijkt goed te begrijpen wat het spelen van dit soort spellen nou echt leuk maakt.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

De paragraaf waar Yorom op elke slak zout gaat leggen

Ja, de titel van dit deel van het artikel verraadt het al; ik ga even moeilijk doen. Om te beginnen bij mijn stokpaardje: dit spel is moeilijk te spelen als je kleurenblind bent. Cartographers heeft laten zien dat het goed mogelijk is om hier wat mee te doen, dus het is jammer dat je die oplossing niet bij Locus gebruikt ziet worden. De polyominos die op de kaartjes staan, hadden bijvoorbeeld een symbooltje kunnen krijgen zodat je de kleuren makkelijk uit elkaar kan houden. Dan had ik dit spel ook met mijn zwager kunnen spelen, aangezien hij rood en groen niet van elkaar kan onderscheiden.

Daarnaast is het ook lastig om te checken of mensen eerlijk spelen, tenzij je het spel drie keer zo lang laat duren. Deel van de appeal van Locus is dat het zo lekker snel wegspeelt, maar dan lever je ook in op het stukje controle wat je normaal gesproken hebt. Je hebt niet veel waar je op moet letten bij Locus, maar toch zit een foutje in een klein hoekje. Iemand vult per ongeluk een vorm bij een verkeerd veld in, of ze beginnen per ongeluk op de verkeerde plek; het zijn kleine dingen, maar ze kunnen wel een groot effect hebben op het verloop van je spel. Speel je vaak met mensen die dingen door de war halen of die gewoon lekker vals spelen, dan moet je bij Locus extra goed opletten. En dan duurt je spel ook veel langer, helaas.

Ik wil ook vast aankondigen dat Locus geen punten gaat verliezen door wat ik nu ga zeggen, maar ik wil het toch even aankaarten; het graphic design van Locus is wel erg droog. Het is wel heel functioneel, wat ik waardeer, maar het oogt niet heel sexy. Het levert soms ook misverstanden op, aangezien de muntjes die op sommige kaarten staan makkelijk over het hoofd worden gezien. Ik denk dat het algemene design strak en functioneel in elkaar zit, maar ik denk dat het prettig was geweest als er nog wat extra geld tegenaan was gegooid zodat de uitgever het onderste uit de kan had kunnen halen. Ik weet niet waarom Tucker’s Fun Factory daar niet voor gekozen heeft, maar ze hebben daardoor toch punten op tafel laten liggen.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Gameplay: Locus doet met diens gameplay een interessant aanbod; een aanbod wat volgens mij voor liefhebbers van werkwoord-and-write spellen en voor nieuwelingen een aanbod is dat ze niet zomaar moeten afslaan. Ik denk dat mensen hier een hoop lol mee kunnen hebben.

Speelbaarheid: rondes Locus vliegen voorbij, en voordat je het weet zit je punten te tellen en voor te bereiden op het volgende rondje. Je moet in sommige gevallen wel goed kijken of mensen zich aan de regels houden, maar de meeste mensen gaan dit niet hoeven doen. En voor hun zal het lijken alsof het spel in een oogwenk voorbij is.

Duurzaamheid: Inmiddels heb ik Locus vijftien keer gespeeld, en ik heb nog niet terug kunnen vallen op een dominante strategie; dat vind ik een HEEL goed teken. Er zit dus genoeg gameplay in dit kleine doosje om elke keer opnieuw verrast te worden door de kaarten. Hier kan je lang lol mee hebben.

Interactie: Locus heeft een beetje interactie in de draft, maar over het algemeen zijn mensen toch wel meer hun eigen ding aan het doen. Ik vind het leuk om bij andere mensen op hun blaadje te kijken zodat ik de beste kaart voor ze weg kan snoepen, maar je hoeft niet zo te spelen. Het is er als je het zoekt, maar Locus is toch veelal een solitair spel.

Handleiding: de handleiding van Locus is top! Duidelijke plaatjes met genoeg voorbeelden en een heldere uitleg – kind kan de was doen. Mijn enige feedback is dat ik zelf een plaatje van de muntjes toe had gevoegd (en benoemd had waar die te vinden zijn), en een plaatje van de scoretabel duidelijker had ingevoegd. Maar dat is echt zeuren – dit regelboek is top notch.

Ik ben heel blij verrast door hoe leuk ik Locus eigenlijk vond. En vind. Ik heb tijdens het schrijven van deze review een kwartiertje pauze genomen, en dat heb ik gedaan door nog een keer Locus te spelen. Ben je een fan van Dobbel Zo Clever en zoek je een goed volgende spel, dan is Locus je vriend. Ben je (net als ik) cynisch en eigenlijk wel klaar met vakjes invullen op een blaadje, dan moet je Locus ook een kans geven. Er zit verrassend veel spel in dat kleine doosje.

Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat ik verder nog kwijt wil

Stan van Rooijen heeft met Locus zijn eerste titel in de pocket, maar het lijkt erop dat hij inmiddels druk aan de weg aan het timmeren is. Blijkbaar zijn er nog twee van zijn spellen in de maak, en kunnen we dus snel alweer nieuwe dingen van hem verwachten. Ik weet niet zeker of die ook een release party gaan krijgen, maar ik ben inmiddels al wel heel nieuwsgierig naar zijn volgende projecten!

Ik was eigenlijk verrast om te zien dat er niet zo gek veel werkwoord-and-write spellen zijn waarbij gebruik wordt gemaakt van vormen die je moet invullen. Twee bekende zijn Cartographers (een spel dat ik ook helemaal grijs gespeeld heb op de app) en Silver and Gold (een spel wat ik stiekem erg leuk vind), maar het is niet zo dat ze deze formule al honderden keren uitgepuzzeld hebben in dit genre. Ik hoop dat Locus een groot succes wordt, al is het maar zodat we dan ook andere mensen krijgen die in deze space gaan ontwerpen.

Wat vind jij?

Wat is jouw favoriete werkwoord-and-write, en vind je het niet hoog tijd dat ik DIE eens ga proberen? Heb jij veel spellen van hetzelfde genre, en wat trekt je daar dan naartoe? Heb je Locus al eens geprobeerd, en wat is je high score? Laat het me weten in de comments!