Lees ook:

Over BordspellenCafe.nl
Bordspellencafe.nl is een digitale haven voor bordspelenthousiastelingen. Ons doel: jou voorzien van diepgaande reviews, interviews, en bruisende blogs waar zowel doorgewinterde spelers als nieuwkomers iets aan hebben. Ontdek de nieuwste spellen, deel ervaringen en vier de rijke diversiteit van bordspellen. Bordspellencafe.nl nodigt iedereen uit om aan boord te komen en de dobbelstenen te laten rollen!
Eila and Something Shiny – gemengde gevoelens
Geschreven door Yorom

Als bordspeler met een achtergrond in taal ben ik altijd op zoek naar goede verhalen in bordspellen. Ik ben dol op de micro-verhalen die ontstaan tijdens een potje Stationfall, en hoe het narratief in Oath zich ontwikkeld na ons achtste spel, maar dat is anders. Ik wil éigenlijk gewoon een boek spelen, als het kan. Na mijn eerste campaign van Sleeping Gods: Distant Skies had ik wel lol in het spelen, maar het verhaal liet te wensen over. Waar zijn al die goede verhalen nou?! Zo kwam ik Eila and Something Shiny op het spoor; een solo avonturenspel dat volledig inzet op het verhaal dat het vertelt. Hou je maar vast, want ik heb meningen.
Deze review gaat een beetje anders zijn dan mijn normale reviews. Ik kies er normaal gesproken voor om de verhalen van campaign spellen niet inhoudelijk te bespreken, aangezien ik de verhalen niet voor jullie wil verpesten. Mijn kritiek op Eila and Something Shiny heeft echter alles te maken met de inhoud van het verhaal. Er zijn ook een hoop andere dingen te bespreken, en die bespreek ik ook, maar ik móét het verhaal verklappen als ik het spel goed wil bespreken. Dat zal ik in een aparte paragraaf doen, met een duidelijke spoiler warning, maar goed. Dan weet je dat vast. Laten we eerst een kijkje nemen naar hoe Eila and Something Shiny speelt, voordat we diep de inhoud in duiken.
Artikel gaat verder na de afbeelding >

Hoe speel je Eila and Something Shiny?
Eila and Something Shiny is een avonturenspel dat vergelijkbaar speelt als een choose-your-own adventure boek. Het heeft een simpele gameplay loop, maar die werkt best verslavend. Je begint elk hoofdstuk met een dun deck kaarten die je één voor één open draait. Op elke kaart kan je het volgende stapje in het verhaal lezen. Sommige kaarten zie je maar éénmalig (en die gaan in ’the past’) terwijl andere kaarten vaker terugkomen of andere kaarten voor later toevoegen (die gaan in ’the future’). Op de meeste kaarten heb je een keuze te maken over het vervolg in Eila’s verhaal! Gaat ze met een bosbewoner praten, of gaat ze toch worteltjes plukken?
Onder dat verhaalsysteem zit ook een resource management systeem. Naast dat Eila and Something Shiny over goede keuzes maken gaat, moet je ook opletten dat je de juiste spullen in je inventaris hebt zitten. Je hebt voedsel nodig, bijvoorbeeld, maar ook energie en kennis. Tijdens het spelen moet je dus goed opletten dat je niet alleen blind voor het verhaal gaat, maar dat je ook de juiste benodigdheden verzameld om verder te kunnen spelen. Heb je die niet, dan verlies je waarschijnlijk levens. Zijn je levens op, dan is het game over en moet je opnieuw beginnen!
Artikel gaat verder na de afbeelding >

Wat is daar bijzonder aan?
Eila and Something Shiny is prachtig uitgevoerd. Van de artwork (die op elke kaart uniek is) tot het speelbord en de houten tokens, alles is prachtig gedaan. Ik moet toegeven dat ik het raar vind dat de hartjes niet ook van hout zijn, maar dat is mijn enige kritiek op de productie. De warme tekeningen zorgen ervoor dat je snel het verhaal in gezogen wordt. Ik voelde me al snel als een kind dat samen met dit konijn op avontuur mocht gaan, en alles aan het spel zorgde ervoor dat ik dat moeiteloos kon doen.
De gameplay is daarnaast ook lekker simpel, waardoor de aandacht snel verlegd kan worden naar het ding dat de makers echt belangrijk vonden – het verhaal. Het kaartsysteem heeft wel wat weg van Friday van Friedemann Friese. Daar kom je ook steeds weer dezelfde problemen tegen, en moet je die ook steeds weer proberen op te lossen met middelen die je ook eerder gezien hebt. Het systeem werkt erg leuk, en is makkelijk te snappen. Ik heb tijdens het spelen niet één keer in het boekje hoeven kijken omdat ik vragen had! Dat vind ik, naast goed design, ook een dappere keuze; het laat zien dat de makers zo veel vertrouwen in hun verhaal hadden, dat ze het niet nodig vonden om zich te verstoppen achter mechanische foefjes.
En dat, lieve lezers, is voorlopig even het laatste compliment dat ik voor Eila and Something Shiny heb. Laten we het verhaal gaan uitdiepen – daar heb ik namelijk wat stevige meningen over.
Artikel gaat verder na de afbeelding >

Problemen met het narratief
Let op, de paragrafen onder deze kop bevatten spoilers.
Ik ga er geen doekjes omheen winden; ik ben geen fan van dit verhaal. Ik begrijp dat de schrijvers een ambitieus plan hadden, maar ze blijken helaas niet de middelen in huis te hebben om dat idee tot zijn recht te laten komen. De spullen die je in de doos vindt als je Eila and Something Shiny gaat spelen, zijn gewoon niet toereikend genoeg om dit verhaal te vertellen. Dat wordt dan ook nog erger gemaakt door het feit dat het verhaal zelf, naar mijn mening, fundamentele problemen heeft. Laten we deze ui laagje voor laagje afpellen. Eerst, het verhaal an sich.
Ik vind de onthulling aan het einde van het verhaal onverdiend; het verhaal dat de schrijvers hebben neergezet, kan het gewicht van die onthulling niet dragen. Het laatste hoofdstuk heeft drie eindes, en einde C maakt duidelijk dat Eila and Something Shiny zich afspeelt in het hoofd van een klein meisje dat in coma ligt. Alles wat zich daarvoor heeft afgespeeld, was een morele les die haar ouders aan haar over wilde dragen. Dat kunnen ze niet meer, want ze zijn overleden in een auto-ongeluk. Deze coma is dus net een trainingsmontage in een boksfilm, maar in plaats van spierballen kweken wordt ze volgepompt met Kantiaanse Deontologie. Ik zou denk ik een uur kunnen praten over waarom dit een faliekante misser is, maar ik zal het kort houden.
Dit concept schuurt op een paar vlakken bij mij. Het eerste is een stukje informed consent. Alles aan de buitenkant van dit spel (van de naam, de titel, de stijl en de toezegging dat dit spel voor 8+ geschikt is) roept dat je een knusse tijd tegemoet gaat, maar dan word je aan het einde van hoofdstuk één om je oren geslagen met het eerste sterfgeval – de grote, lieve boom die tegen je gezegd heeft dat je ‘altijd bij hem terecht kan wanneer je bang bent’. Ik zat daar helemaal niet op te wachten. Ik begon aan dit spel in de veronderstelling dat ik een fijn iets ging spelen over een konijn dat vriendjes wordt met bosdieren, maar het werd een metaforisch verhaal over een kind dat moet leren om haar ouders los te laten. De makers probeerde een soort twist in het verhaal te doen, net zoals iets als Madoka Magica, maar slagen er niet in om de twist boven simpelweg choqueren uit te laten stijgen. Het verhaal ontsnapt nergens de zwaartekracht van z’n eigen onkunde, waardoor de zwaardere elementen in het verhaal incongruent en knullig voelen.
Artikel gaat verder na de afbeelding >

De diepere laag
Let op, de paragrafen onder deze kop bevatten spoilers.
Daarnaast ben ik een vurige tegenstander van de les die dit verhaal lijkt te willen uitdragen. Tijdens het laatste hoofdstuk is er een soort vork, en je krijgt dan een einde toegewezen op basis van de voorwerpen die je verzameld hebt tijdens het spel. Die voorwerpen krijg je allemaal doordat je iets hebt gedaan wat niet ‘goed’ is. Misschien heb je een vriend in de gevangenis laten zitten, of heb je een bendeleider geholpen. Wat het ook is, je bent niet goed als je dat deed; je bent moreel niet goed genoeg om uit je coma te komen. Eila ontwaakt namelijk alleen uit haar coma als ze zich het hele spel moreel perfect heeft gedragen. Alleen dan verdient een meisje van acht het kennelijk om uit haar coma te raken. Los van het feit dat ik bijna van m’n stoel viel van die onthulling, vind ik de les erbarmelijk. De notie dat een klein kind het niet zou verdienen om uit hun coma te geraken als ze zich niet perfect gedragen, is moreel verwerpelijk. Ik kan daar helemaal niks mee.
Verder kon ik me ook niet aan het gevoel ontworstelen dat het verhaal in Eila and Something Shiny aanvoelt als een slechte anime. Het lijkt opgebouwd te zijn in verschillende ‘arcs’ die elk een moment in het leven van Elia pogen te beschrijven. De makers van Eila and Something Shiny proberen deze momenten te profileren als momenten van lering voor Eila, maar een concrete les ontbreekt. Het lijkt geen overweging te zijn geweest om de les die we aan het einde leren (dat je ten alle tijden moreel puur moet zijn) te bekrachtigen met feedback tijdens het spel zelf. Ik begrijp niet hoe ze een morele les willen overdragen zonder je tussentijds feedback te geven of die moraliteit te signposten; het gaat nooit terecht voelen dat ik opnieuw moet beginnen als ik eerder niet heb kunnen weten dat ik op het slechte pad zat.
En laten we niet vergeten dat die les er in twee smaken is: “je bent niet goed genoeg”, of “je bent moreel puur genoeg om uit je coma te komen, kindje van acht”. Geen grijs, geen aanloop en geen erkenning voor de praktische kanten van die lessen. Het is net een superheldenfilm die aan het einde wat wil zeggen over wat het betekent om een moreel mens te zijn. Niet zomaar een moreel mens, een moreel kind. Een kind dat zich, zonder ouders of mentors, staande moet weten te houden in een onbekende wereld die aan alle kanten misbruik wil maken van haar onwetendheid. De les is dat je niet mag vallen of een fout mag maken, aangezien je dan gehavend en beschadigd voor de hemelpoort komt te staan. Je acties leven nooit in een vacuüm, kind van acht, maar laten permanente, onuitwisbare littekens op je achter die op geen enkele manier te vervagen zijn. Alsof ze Picture of Dorian Grey wilde maken, maar dan over een kind dat de wereld niet begrijpt. Ik knap hier totaal op af, en kan me ook geen doelgroep bedenken aan wie ik dit verhaal zou aanraden.
Artikel gaat verder na de afbeelding >

Structurele problemen
Vanaf hier zijn er geen spoilers meer
Jemig, dat is een stevige mening die ik daar had. Klopt, en terecht ook. Het vervelende is vooral ook dat het niet zo is dat ik alles stom vond. Integendeel zelfs, ik was heel erg begaan met Eila’s lot! Het gebeurt niet zo vaak dat ik me zo mee laat slepen met een verhaal, laat staan een verhaal in een bordspel. Op reflectie begrijp ik dat het deels komt doordat ik een jonge vader ben, maar dan nog. Hoe heeft het dan zo spaak kunnen lopen allemaal?
Het grootste probleem is denk ik het feit dat het spel niet geïnformeerd kan worden door het handelen van de speler. Elk hoofdstuk ontvouwt zich min of meer hetzelfde, ongeacht wat je ervoor hebt gedaan. Er is geen moment tijdens de setup van een hoofdstuk waar word gekeken naar je vorige einde, of de kaarten die je hebt; alles gebeurt altijd min of meer hetzelfde. En dat is waar de makers de fout hebben gemaakt; je kan geen verhalen zoals dat van Eila and Something Shiny vertellen zonder dat je kan reageren op de speler.
Eila and Something Shiny is een goed voorbeeld van wat we in het onderwijs “vrijheid in gebondenheid” noemen. Praktisch gezien is het de mogelijkheid voor een leerling om een keuze te maken binnen een kader wat de docent voor ze schept, maar in de praktijk is die keuze vaak een illusie; de dichotomie tussen die keuzes is zo gemaakt dat je óf hetgeen kiest dat de docent al bedacht had, óf dat je keuze niets uitmaakt. Dat is wat me bij Eila and Something Shiny stoort; m’n keuzes maken eigenlijk niks uit. Tot het te laat is, maar dat heb ik al besproken. Ik heb gewoon geen zin om een pedagogische moraliteit-simulator te spelen, ook niet als die aangekleed is als vrolijk konijnenverhaal. En al helemaal niet als hij €90,- kost.
Artikel gaat verder na de afbeelding >

Gameplay: de core gameplay loop van Eila and Something Shiny werkt goed in de context van het spel, maar kan eigenlijk niet op zichzelf staan. Als het verhaal beter was en het spel in staat was om betekenisvol te reageren op je handelen, dan zou dit hoger scoren.
Speelbaarheid: de hamvraag hier is natuurlijk “is het de moeite waard om Eila and Something Shiny uit te spelen?” ik ben van mening van niet, dus scoor je laag op speelbaarheid.
Vormgeving: Eila and Something Shiny is prachtig vormgegeven, echt een plaatje. Ik zou deze stijl en aandacht voor de productie heel graag in andere spellen terugzien.
Duurzaamheid: Eila and Something Shiny heeft, naar mijn mening, slechts één playthrough in zich. Die kan daarnaast ook nog eens bijzonder teleurstellend zijn. Ik heb rustig aan gedaan en was de eerste keer in acht uur door het verhaal heen; geen goed rendement voor iets dat 90 euro kost.
Handleiding: Top uitgewerkt en heel duidelijk. Het verliest alleen punten omdat één belangrijke regel voor de setup van het spel ontbreekt! Dat is schijnbaar bijgewerkt in latere versies, maar ontbrak nog steeds in de mijne. Als het inderdaad gefixt is in nieuwere drukken, dan zou Eila and Something Shiny hier een ster meer scoren.
Minpunten: ik geef het spel twee minpunten, aangezien ik niet over de schaduw van mijn problemen met het verhaal heen kan stappen.
Ik hoop dat het duidelijk is dat het cijfer hierboven niet het hele verhaal van deze review vertelt. We gebruiken bij Bordspellencafe nou eenmaal dit format, en ik vind het belangrijk dat er ook genoeg aandacht wordt gegeven aan de goede dingen van dit spel. De productie is top notch, en de handleiding (op een paar kleine dingen na) doet exact wat het moet doen. Maar mooie spullen en strakke regels zijn bij een spel als dit gewoon niet genoeg. Ik hou van ambitie, en ik wil dat normaal op elk vlak koesteren, maar die ambitie moet niet blind zijn. Ik verwacht simpelweg meer van een verhaal, en van de ideeën die daarachter zitten. Gezien mijn bezwaren met dit verhaal kan ik Eila and Something Shiny niet aanraden, ook al verdient het spel als geheel geen 1,0. Ik heb geen spijt van de reis die ik met Eila heb gemaakt, maar dat kleine konijn verdiende beter dan wat dit spel haar kon geven.

Wat ik nog kwijt wil
Poe hé, wat een verhaal. Dit is typisch zo’n spel waar mijn hobby en mijn achtergrond elkaar overlappen. Ik heb een achtergrond in literatuur, deels ook omdat ik zo veel om verhalen geef. Een goed verhaal is zo iets magisch, en een goed verhaal waar je eigen vingerafdrukken op staan is nog zo veel beter! Daarom is mijn teleurstelling hier zo groot; ik voelde echt iets! Maar het leek ook vooral zijn best te doen om mijn vingerafdrukken zo veel mogelijk weg te poetsen terwijl ik wel voor de consequenties moest opdraaien. Dat kan natuurlijk niet, bordspel; you can’t have your cake and eat it too.
Wat vind jij?
Wat is jouw favoriete (bord)spel met een verhaal erin? Wat is überhaupt je favoriete verhaal, en waar zou ik die mee kunnen maken? Ik ben zelf groot fan van The Grapes of Wrath en Alice in Wonderland; van welke verhalen gaat jouw hart sneller kloppen? Laat het me weten in de comments!
2 Reacties
Een reactie versturen
Ouch wat een teleurstelling. Ik vind Sherlock Holmes consulting detective een mooie. Je kan er niet je eigen vingerafdruk op zetten maar het verhaal neemt je wel helemaal mee. Verhalende bordspellen waar je je eigen vingerafdruk op kan zetten hebben altijd een compromis dat kan niet anders binnen een raamwerk van regels en fysieke componenten. Arkham Horror the card game is een andere favoriet van mij hier ligt het verhaal juist niet veel in de tekst maar meer in de mechanics van de scenario’s. Bedankt voor je review!
prachtige recensie, echt goed en duidelijk. Ik weet nu dat dit spel het niet voor mij is.